1. مگالایان1
مگالایان به جوانترین عصر هولوسن اطلاق
میگردد که به معنای فروپاشی تمدنهای باستانی کشاورزی است. (18 جولای 2018)
شرح: عصر مگالایان، 4200 سال پیش، در
زمانی آغاز شد که جوامع باستانی کشاورزی نخست یک اختلال و خشکسالی عظیم و در پی
آن سرمای فوقالعادهای را تجربه کردند. تعریف مگالایان، تعریفی است که کمیته بینالمللی
چینهشناسی2 ، که مسئول استاندارد کردن جدول زمانی زمینشناسی است،
ارائه داده است.
تمدنهای کشاورزی که بعد از آخرین عصر یخبندان
توسعه پیدا کردند، تحت تأثیر حوادث آب و هوایی بسیار سخت و شدید در معرض فروپاشی
قرار گرفتند. در نتیجه، مردم برای نجات از این شرایط به سمت مصر، یونان، سوریه،
فلسطین، بینالنهرین و دره رودخانه یانگتسه مهاجرت کردند. شواهد این رخداد آب و
هوایی در هر هفت قاره کشف شده است.
با استخراج مغزههای یخی، شواهد کافی
برای تعیین زمان آغاز عصر مگالایان بر پایه حوادث آب و هوایی فراهم میشود.
علاوه بر این کمیته بینالمللی چینهشناسی،
دو عصر دیگر، یکی نورث گریپین3 و دیگری گرینلندین4 را به ترتیب در 8300
و 11600 سال قبل شناسایی کرده که شروع آنها
نیز با وقوع حوادث و رخدادهای آب و هوایی همراه بوده است.
این سه عصر تشکیلدهنده دوره هولوسن میباشند
که بازه زمانی آن از پایان آخرین عصر یخبندان تا عصر حاضر است.
در این میان و در بین بازههای بسیار زمینشناسی
عصر مگالایان، بازهای منحصر به فرد است، چرا که شروع آن با یک رخداد فرهنگی جهانی،
که در اثر حادثه آب و هوایی جهانی بهوجود آمده است، مقارن میباشد. پروفسور
استانلی فنسی5 استاد دانشگاه ایالت لانگ بیچ6 و دبیر کل
اتحادیه بینالمللی علوم زمین (IUGS) میگوید، این تقارن زمانی زمینشناسی با
تقارن باستانی فرهنگی باعث منحصر به فرد بودن این عصر میشود و این همگرایی چینهشناسی
و تکامل فرهنگی بشر غیرعادی است.
مارتین هد7 استاد دانشگاه
بروک8، و عضو کمیته بینالمللی چینهشناسی کواترنری، میگوید این تصمیم
یک لحظه منحصر به فرد در تاریخ آب و هوایی هولوسن و علوم باستانی است. برای مشخص
شدن موضوع باید گفت که واحدهای زمانی زمینشناسی در واقع براساس لایههای رسوبی در
طول زمان تجمع مییابند و حاوی پدیدههایی شامل انواع رسوبات، فسیلها و ایزوتوپهای
شیمیایی ثبت شده در آنها تعیین میشوند. این پدیدهها در گذر زمان و ناشی از
رخدادهای فیزیکی و بیولوژیک ایجاد شدهاند.
سه عصر جدید هولوسن به واسطه رسوبات غنی
نشان داده میشوند که در سراسر جهان در کف دریاها، دریاچهها، یخهای قطبی و لایههای
کلسیتی استالاکتیت و استالاگمیت نهشته شدهاند.
بنابراین بازهای از لایههای رسوبی
(زمان نهشته شدن آنها) با یکدیگر هولوسن را تشکیل میدهند. مرز پایین گرینلندین و
نورث گریپین در سطح مشخصی در مغزههای یخی گرینلند تعیین شده است.
مرز پایین مگالایان در سطح مشخصی از یک
استالاگمیت در غاری در ایالت مگالایا از بخش شمالی هند تعیین شده است.
این مغزه یخی و استالاگمیت در حال حاضر
بهعنوان یک استاندارد زمینشناسی در بایگانی قابل دسترس کمیته بینالمللی جهت
مطالعات بیشتر محافظت و نگهداری میشود.
2. ارتباط تحتالارضی عمیق بین دو کوه
آتش فشان در ژاپن (13 جولای 2018)
دانشمندان توانستند با استفاده از دادههای
GPS از
رفتار غیرعادی و ارتباط دو کوه آتشفشان با فاصله از هم پرده بردارند.
در سوم فوریه 2011 دو کوه آتشفشان کریشیما9
و آیرا10 در جنوب ژاپن فعالیتهایی از خود نشان دادند. بدین ترتیب که
در حالیکه آتشفشان کریشیما فوران بسیار شدیدی داشت، آتشفشان آیرا حرکات و فعالیتی
روبه پایین نشان میداد.
اهمیت این رویداد این است که محققان برای
اولینبار ثابت کردند که تغییرات یک آتشفشان در بخش جنوبی ژاپن نتیجه مستقیم
فوران آتشفشان دیگری در 22 کیلومتری آن است.
توضیح:
دو شهر ژاپنی کریشیما و کاگوشیما دقیقاً در مرز دو آتشفشان آیرا و کریشیما
قرار دارند. این آتشفشانها از فعالترین و حادثهسازترین آتشفشانهای ژاپن
هستند که به دقت تحت کنترل قرار دارند.
تعیین چگونگی برهمکنش یک آتشفشان،
وجود و کیفیت فوران آن و اینکه آیا توانایی تحت تأثیر قرار دادن آتشفشان دیگری در
فاصله نزدیک خود را دارد یا خیر، برای بسیاری از محققان اهمیت ویژهای داشته است.
یک تیم تحقیقاتی مشترک از دانشگاه میامی
(UM) و دانشگاه بینالمللی فلوریدا، دادههای
دگرشکلی بهدست آمده از 32 ایستگاه ثابت لرزهنگاری و GPS در منطقه ذکر شده در ژاپن را مورد تجزیه و
تحلیل قرار دادند تا بتوانند در مورد حضور یک منبع ماگمایی مشترک بین دو مخروط آتشفشان
شواهد و مدارک کافی ارائه دهند.
تا زمان آتشفشان کریشیما که در منطقه
پرجمعیت کاگوشیما قرار دارد، مخروط آتشفشان آیرا فاقد حرکت خاصی بود که نشان میداد این کوه در حال خاموشی و استراحت است.
در زمان فوران کریشیما، بالاآمدگی مخروط
آیرا متوقف شد و حتمی کمی حرکت روبهپایین داشت. البته این حرکت بعد از فوران کریشیما
متوقف شد.
همه این دادهها، نتایج بهدست آمده از
دادههای GPS بودند که براساس آن تیم تحقیقاتی نتایج زیر
را بهدست آورد. این تیم اعلام کرد که تغییراتی ریشهای را در رفتار آیرا، بعد و
قبل فوران کریشیما، مشاهده کرده است و تنها راه توضیح این برهمکنش را وجود
ارتباط بین سیستم جاری ماگمایی در اعماق زمین بین دو آتشفشان دانست.
قبل از این، محققان مختلف مدارک و شواهدی
از فوران همزمان آتشفشانها یا فروپاشی آنها ارائه کرده بودند، اما این اولین
بار است که ارتباط قطعی بین دو مخروط آتشفشان نزدیک به هم کشف میشود.
این یافتهها ثابت میکند که آتشفشانهایی
بدون داشتن هیچ ارتباط مشخصی با یکدیگر در سطح زمین میتوانند بخشی از یک سیستم
ماگمایی عظیم در عمق باشند.
فالک آملانگ11 استاد ژئوفیزیک
دانشگاه میامی و نویسنده مسئول مقاله میگوید اینکه آیا دو سیستم ماگمایی به هم
متصل هستند یا خیر موضوع بسیار مهمی است؛ چرا که نوع مخاطرات زمینشناسی را تحت
تأثیر خود قرار میدهد.
در زیر زمین مخازن ماگمایی بسیار زیادی
وجود دارد، آیا فوران یک آتشفشان میتواند منجر به فوران یا فروپاشی دیگری شود؟
این مورد ژاپنی نشان میدهد که حالا میدانیم
تغییر رفتار یک آتشفشان متعاقب رفتار همسایه خود بوده است.
اکنون به دنبال این هستیم بدانیم که آیا
این ارتباط منحصر به این ناحیه در جنوب ژاپن است و یا در نقاط دیگر جهان هم وجود
دارد.
3. گرم شدن جهانی ممکن است دو برابر
آنچه قبلاً پیشبینی شده بود، اتفاق بیفتد. دانشگاه وال جنوبی 5 جون 2018
در مجله Nature Geoscience یافتههای جدیدی منتشر شده که حاوی شواهد و مدارک
مشاهده شده از سه دوره گرمایی در 5/3 میلیون سال گذشته است؛ یعنی زمانی که زمین نیم
تا دو درجه سانتیگراد گرمتر از دمای دوره پیش صنعتی قرن 19 بوده است.
نتایج این مطالعه نشان میدهد که چگونه کلاهکهای
یخی قطبین میتوانند رو به نابودی روند و در نتیجه تغییرات بینظیری در اکوسیستم
صحراها و بیابانها رخ دهد بهطوری که جنگلهای استوایی را تبدیل به ساوانا (با گیاهان
مستعد آتشسوزی) کند.
به گفته پروفسور هوبرتوس فیشر استاد
دانشگاه برن، مشاهده دورههای گرمایی گذشته حاکی از آن است که تعدادی از مکانیسمهای
تقویتکننده که در مدلهای آب و هوایی به صورت ضعیفی نشان داده شدهاند، باعث افزایش
گرمشدگی بلندبازه در پس مدلهای پیشبینی کننده آب و هوایی میشوند.
این موضوع نشان میدهد که ذخیره مقدار کربن
برای جلوگیری از گرم شدن جهانی تا 2Oc ممکن است بسیار کوچکتر از آن باشد که در معاهده پاریس مدنظر قرار
گرفته است.
محققان مذکور برای بهدست آوردن نتایج
مورد نظر خود دادههای سه دوره از دورههای گرمایی را با شواهد کافی مورد بررسی
قرار دادند.
این سه دوره شامل، بیشینه حرارتی هولوسن
در 9000 – 5000 سال قبل، آخرین بازه بین یخبندان 160000 هزار تا 129000 سال قبل و
دوره گرمایی پلیوسن میانی 3/3 تا 3 میلیون سال قبل میباشد.
گرمایش دو دوره اول با تغییرات قابل پیشبینی
که در مدار زمین اتفاق افتاده ایجاد شده است، در حالیکه گرمایش پلیوسن نتیجه تمرکز
کربندیاکسید اتمسفر است که مقدار آن PPM 550 – 350 از مقدار امروزی آن بیشتر بوده است.
محققان با ترکیب اندازهگیریهای دامنه
وسیع از مغزههای یخی، لایههای رسوبی و نمونههای فسیلی - سن سنجی ایزوتوپی و دیگر
روشهای مطالعه آب و هوایی دیرینه، آثار این تغییرات آب و هوایی را در کنار یکدیگر
قرار میدهند.
بعد از ترکیب این دادهها، شواهد بسیار
قوی مهیا میشوند که نشان میدهند چگونه یک زمین گرم میتواند به یکباره ظاهر شود
و هوای پایداری را تشکیل دهد.
به وضوح دیده میشود که سیاره ما در حال
گرمتر شدن است و سرعت آن بسیار بیشتر از گذشته نیز هست. عامل این گرم شدن انتشار کربندیاکسید
توسط بشر است، بهطوری که حتی اگر انتشار کربندیاکسید متوقف شود، قرنها طول
خواهد کشید که ترکیب اتمسفر به تعادل برسد.
این تغییرات میتواند باعث عقبنشینی کلاهکهای
یخی و ورقههای یخی گرینلند که خود باعث بالا آمدن آب دریا تا 6 متر میشود.
متعاقباً پلانکتونی دریایی باعث تغییر کل اکوسیستم دریایی خواهد شد. از پیامدهای دیگر
این تغییر این است که بیابانها سبزتر میشوند و گونههای جنگلی 200 کیلومتر به
سمت قطب مهاجرت میکنند، مانند آنچه در توندرا اتفاق افتاده بود. جنگلهای حارهّای
کاهش مییابند و در مناطق مدیترانهای پوشش گیاهی آتشزا مستقر میشود.
حتی با 5/1 تا 2 درجه سانتیگراد افزایش
آثار منحصر به فردی در زمین دیده خواهد شد. در حال حاضر تیم تحقیقاتی در حال
برآورد این تغییرات هستند. این تحقیقات به ما میگوید که اگر رهبران کنونی جهانی
به صورت فوری و سریعاً بودجهای را به امر توقف کردن دیاکسید کربن تخصیص ندهند،
گرم شدن جهانی کیفیت زندگی را نه تنها برای قرن حاضر، بلکه برای قرون متمادی تأثیر
قرار میدهد.
پینوشتها
1. Meghalayan
2.
International Comission on stratiyraphy
3.
Northgrippian
4. Greenlandian
5. Stanley Finncy
6. Long Beach
7. Martin Head
8. BrocK
9. Kirishima
10. Aira
11. Falk
Amelung
12. Hubertus
Fischer