یوهان
پستالوتسی و فردریش فروبل
یوهان
پستالوتسی (1827-1746م) مربی سوئیسی بوده که لقب پدر تعلیم و تربیت مدرن را به او
داده‌اند. او به عمومی‌سازی آموزش و پرورش معتقد بود تا همه‌ی انسان‌ها، به‌ویژه طبقه‌ی فقیر، بتوانند فارغ از تبعیض و
محدودیت، دسترسی رایگان و همگانی به آموزش داشته باشند.
نخستین تلاش
عملی و اطلاح‌طلبانه‌ی پستالوتسی، تأسیس یک مدرسه‌ی کسب و کار برای کودکان فقیر روستایی
بود تا بتوانند در کنار باسوادشدن، محصولات ساخته‌ی دست خود را به بازار عرضه کنند.
نگاه روشن
پستالوتسی و آثار تربیتی او موجب شد دولت و عموم مردم متوجه اهمیت و فایده‌ی تعلیم و تربیت شوند. به دلیل این
استقبال، تا سال 1830 بی‌سوادی در سوئیس ریشه‌کن می‌شود. او پدر علم پداگوژی است. رویکرد و
عملکرد او باعث شد تعلیم و تربیت در کنار سایر علوم، مانند سیاست، به عنوان یک علم
و حوزه‌ی معرفتی شناخته شود. عمده‌ی تأثیر پستالوتسی بر آموزش در سطح
ابتدایی است.
مربی آلمانی،
فردریش فروبل (1852-1782م)، شاگرد پستالوتسی بود. حوزه‌ی اشتراک فکری فروبل و پستالوتسی، باور
به رشد طبیعی کودک و مدرن‌سازی علم تعلیم و تربیت است.
اما برای پیاده‌سازی این باور، هر کدام مسیر متفاوت و
در عین حال مکملی را در پی گرفتند. پستالوتسی مسیر آموزش در دوره‌ی ابتدایی را برگزید و تحول غیرقابل
تصوری در این سطح ایجاد کرد. اما تأکید فروبل بر آموزش و پرورش پیش از دبستان بود.
فروبل در سن 23 سالگی حرفه‌ی معلمی را برمی‌گزیند. پس از سال‌ها تلاش و تجربه در مدرسه‌ها، مهم‌ترین اثر تربیتی خود را در سال 1826 با
عنوان «تعلیم و تربیت انسان2» منتشر می‌کند. در همان سال، مجله‌ی هفتگی آموزش «خانواده‌‌ها3» را تأسیس می‌کند.
سپس تصمیم می‌گیرد اندیشه‌ها و ایده‌های بدیع خود را در محیطی واقعی اجرا
کند. از این رو، در آلمان و در سال 1937، مؤسسه‌ی مراقبت و بازی و فعالیت برای کودکان
خردسال را تأسیس و در سال 1940 واژه‌ی کودکستان را برای این
مؤسسه ابداع می‌کند.
فروبل نخستین
مربی مدرن تعلیم و تربیت است که توجه جامعه و والدین را به سمت ارزش و اهمیت
تربیتی بازی‌ها و فعالیت‌های آزاد کودکان جلب می‌کند.
به همین خاطر،
علاوه بر چندین فعالیت متنوع بازی گونه، مانند آوازهای جمعی، کار با گِل، دوزندگی
و کار با گل و گیاه، مجموعه‌ای وسیله‌ی بازی و ابزار آموزشی با نام «هدیه‌های فروبل4» را برای سطح پیش
از دبستان طراحی می‌کند.
هدیه‌های فروبل پنج گونه وسیله‌ی آموزشی را شامل می‌شود که ترتیب ارائه‌ی آن‌ها به کودک از ساده به پیچیده است. برای
مثال، گونه‌ی اول شامل گلوله‌های رنگی نرم وکوچک و گونه‌ی دوم شامل کره و مکعب‌های چوبی است.
سبک آموزش
فروبل کودکان را در حوزه‌های مهارت‌های کشف کردن، مقایسه کردن، آزمودن، لمس
کردن و تصورکردن توانا می‌سازد.
اصول
رهاوردی یوهان پستالوتسی
• توجه به نیازها و علاقه‌ها‌ى کودک
• تدریس کودک محور به جای تدریس معلم
محور
• مشارکت فعال یادگیرنده در کلاس درس
• فراهم‌سازی بستر رشد طبیعی کودک
• دادن آزادی و اختیار به کودک
• ایجاد اقتدار و انضباط در مدرسه بر
پایه‌‌ى عشق و علاقه، نه به موجب
اجبار و ایجاد ترس
• تأکید بر تجربه‌ها‌ى واقعی مبتنی بر حواس
• تأکید بر رشد همه جانبه‌ى کودک
فلسفه تربیتی فردریش فروبل
• ابراز
آزادانه‌ى خویشتن
• خلاق بودن
• فعالیت و
مشارکت جمعی
• فعالیت‌های حسی – حرکتی
پی‌نوشت‌ها
1 . به شماره اول مراجعه شود.
2. The Education of Man
3. The
Educating Families
4. Froebel
Gifts