با پایان یافتن جنگ، مالاگاتسی
به وجود یک روش آموزشی مناسب برای کودکان پیش‌دبستانی احساس نیاز کرد؛ روشی که در آن
به شخصیت و نظر کودکان اهمیت داده و رابطه‌ای
دو سویه بین آموزگار و کودکان برقرار شود.
او می‌اندیشید، کودک در سال‌های آغازین زندگی، هویت و شخصیت خود را برای همه‌ی عمر پایه‌گذاری می‌کند. این اندیشه رویکردی را پایه گذاشت
که آموزش به کودک باید بر پایه‌ی احترام، مسئولیت‌پذیری و مشارکت و از طریق کاوش و پویش
پیش برود. در این رویکرد، کودک، پدر و مادر، مربی و محیط مهم‌ترین نقش را در آموزش بر دوش دارند.
اساس روش مالاگاتسی در مفهوم
این عبارت نهفته است: «صد زبان کودکی».
او باور داشت کودکان برای بیان
و آموختن از صد زبان کمک می‌گیرند. بر این اساس، کودکان بر
اساس علاقه‌ی خود موضوعی را برای کاوش برمی‌گزینند و با به کار بردن حواس به کشف
رابطه‌ها می‌پردازند و درک و دریافتشان را با هر
زبانی که می‌خواهند، از نقاشی گرفته تا
پیکرتراشی، نوشتن یا بازی، بیان می‌کنند. ارتباط و همکاری کودکان
با یکدیگر برای حل مسئله و نزدیکی تنگاتنگ با طبیعت و بهره بردن از محیط برای
آموزش، از ویژگی‌های این رویکرد به شمار می‌روند. محیط آموزش در رویکرد رجیو امیلیا
با طبیعت پیوند خورده است. ساختمان آموزشگاه از نور طبیعی روشنایی می‌گیرد و گیاه و آیینه همه جا به چشم می‌خورند. کارهای دستی کودکان هم روی
دیوارها و زمین خودنمایی می‌کنند.
مالاگاتسی در سال ۱۹۸۰ مرکز ملی
خردسالان را در رجیو امیلیا بنیاد گذاشت تا رویکرد آموزشی کودک‌محور خود را بگسترد. او سپس سفری را به
اروپا و آمریکا آغاز کرد و با برپایی نمایشگاه «صد زبان کودکی» موفق شد رویکرد
آموزشی خود را در ورای مرزهای جغرافیایی ایتالیا رواج دهد. لوریس مالاگاتسی تا
زمان مرگ خویش زندگی خود را وقف گسترش آنچه ما اکنون با عنوان «رویکرد رجیو
امیلیا» می‌شناسیم، کرد.
با راهنمایی لوریس مالاگاتسی،
کارکنان مراکز نونهالان و کودکان، نمونه‌هایی
از روش‌های مناسب سراسر جهان را مطالعه
کرده‌اند. آن‌ها در گسترش رویکرد آموزشی رجیو امیلیا
از دیدگاه‌های فکری و زبانی ماریا مونته
سوری و ژان پیاژه تأثیر گرفته‌اند. گرایش آن‌ها به پژوهش‌های ویگوتسکی در زمینه‌ی ارتباط میان تعامل اجتماعی و رشد
شناخت، به تأکید بر آموزش گروهی انجامیده است. همچنین، از بسیاری هنرمندان،
دانشمندان، نویسندگان، شاعران و همچنین اندیشمندان نیز تأثیر پذیرفته و بیشتر
کودکستان‌های رجیو امیلیا را به نام‌های ایشان نام‌گذاری کرده‌اند؛ کودکستان‌هایی همچون پائولو فریره، میکل آنژ و
پابلو نرودا.
شبکه‌ی کودکستان‌ها و نونهالان شهری، با گروهی از
کارشناسان تعلیم و تربیت هماهنگ است. هر کارشناس تعلیم و تربیت مسئولیت شمار اندکی
از کودکستان‌ها و نونهالان را به عهده دارد.
کارشناسان تعلیم و تربیت به برنامه‌ریزی کاری، تربیت آموزشگر و
ملاقات مادران و پدران می‌پردازند و همواره با آموزشگران
درباره‌ی برنامه‌ها و محیط درسی مشورت می‌کنند.
سازمان‌دهی در مدرسه‌های رجیو امیلیا
کودکان به طور منظم در طول هفته
در کودکستان‌ها و مراکز نونهالان حضور می‌یابند. از سه سالگی به بعد پنج روز در
هفته تمام وقت در کلاس حاضر می‌شوند.
به طور معمول زمان کلاس‌ها از ساعت 9 تا 15:30 است و کلاس‌هایی با زمان طولانی‌تر نیز از ساعت 7:30 صبح تا 18:20
بعدازظهر برای کودکان دارای پدران و مادران کارمند تشکیل می‌شوند. شـیفت‌های کاری به گونه‌ای سازمان‌دهی شده‌اند که تمامی کارکنان، هنگام صبح که
مرکز شلوغ‌تر است، حضور داشته باشند.
برنامه‌ی کاری کارکنان هم به شکلی
طراحی می‌شود که بتوانند به طور منظم
یکدیگر را ملاقات کنند و به شکل روزانه یا هفتگی، مشاهده‌ها، اطلاعات و نظرهای خود را با هم در
میان بگذارند.
هر کودکستان و مرکز نونهالان یک
آموزشگر فنی دارد. آموزشگر فنی ماهر و علاقه‌مند به کارهای خلاق است. او ممکن است
هنرمند، موسیقی‌دان، طراح حرکت‌های موزون، عکاس، زمین‌شناس یا کارشناس فناوری اطلاعات و
ارتباطات باشد. آموزشگران فنی در اجرای پروژه و برنامه‌ریزی دراز مدت برای کودکان به آموزشگران
دیگر کمک می‌کنند. همچنین، مهارت‌های خلاق خود را با آموزشگران و کودکان
به اشتراک می‌گذارند.
ارزش‌های اصلی در مدرسه‌های رجیو امیلیا
• روابط
• خلاقیت
• محیط
• زمان
• یادگیری و تدریس
• روش یاد دادن بازخورد محور
الگوی رجیو امیلیا منطبق با
سیستم یادگیری مشارکتی در نظریه‌یِ انسان‌گرایی شکل گرفته است.
مشخصه‌های کلی رویکرد رجیو امیلیا
• والدین در یادگیری کودکان
مشارکت دارند.
• کودکان و مربیان، همان طور که در مورد دنیای پیرامون خود می‌آموزند، به‌طور مشترک در پروژه‌های تحقیقی فعالیت می‌کنند.
• خلاقیت به خصوص از طریق هنر
برجسته می‌شود.
• فضای کلاس بازتابی از اجتماع
است.
• مربیان معمولاً با یک گروه
ثابت از کودکان به مدت سه سال کار می‌کنند.
• مربیان با هم کار می‌کنند.
این رویکرد باید بر اساس فرهنگ
خود کودک کشف و بازتعریف شود تا بتواند به شکل اثربخشی در جاهای دیگر اجرا شود.
جایگاه مربی در این رویکرد
در رویکرد آموزشی رجیو امیلیا
نقش آموزشگر نه تنها آموزش، بلکه یادگیری نیز هست. کارکنان آن‌ها به این درک رسیده‌اند که باید همواره دانش و مهارت خود را
افزایش دهند و به بررسی چگونگی یادگیری کودکان بپردازند. آموزشگران در گروه‌های دو نفره با کودکان کار می‌کنند و طی یک روز کاری پیوسته با هم در
ارتباط هستند. در طول روز، آن‌ها فرصت‌هایی برای سهیم‌شدن دیده‌ها و مشاهده‌ی مستندها دارند و آنچه را دیده‌اند، با یکدیگر تفسیر می‌کنند. تمرکز روی این تفسیرها و مشاهده‌ها به آن‌ها کمک می‌کند امکان‌ها و منابعی را که می‌خواهند روز بعد به کودکان بشناسانند،
مشخص کنند.
نشست‌های هفتگی با حضور تمام کارکنان، از
جمله آموزشگران و آموزشگران فنی، به آن‌ها
فرصت سهیم شدن مشاهده‌ها و ایده‌هایشان را می‌دهد. مطالعه‌ی مستندهای ساخته شده درباره‌ی تجربه‌های یادگیری کودکان در این نشست، امکان
استفاده از دیدگاه‌ها و تجربه‌های دیگر افراد را برای آن‌ها فراهم می‌کند. این نشست‌های هفتگی برای افراد و کارکنان تازه به
عنوان دوره‌ی تربیت آموزشگر به شمار می‌رود و به آن‌ها توانایی می‌دهد که به شکل عملی از تجربه‌های همکاران خود بهره بگیرند. هر کسی،
گذشته از تجربه، باید ایده و نظر خود را در نشست‌ها بیان کند. تمام دیدگاه‌ها نوشته می‌شوند و مورد بحث قرار می‌گیرند. مربی در این رویکرد محقق و
پژوهشگری است که به طور مداوم کودک را بررسی، شناسایی و ارزیابی می‌کند. او می‌کوشد نیازهای کودک را از طریق زبان‌هایی که کودک به کار می‌گیرد، کشف کند و بر اساس آن نیازها،
فعالیت‌های جدیدی را سازمان‌دهی کند. از سوی دگر می‌کوشد کودک را به عنوان مدرکی زنده، فعال
و پویا بررسی کند تا جایگاه فعلی او را بشناسد. در مراکز پیش‌دبستانی مبتنی بر دیدگاه مالاگاتسی،
اتاق مربیان باید به شکلی باشد که بتوانند با دیگر همکاران دیدار کنند و مشاهدات و
برنامه‌های خود را با هم سهیم شوند و
درباره‌ی آن‌ها مطالعه کنند. همچنین، از منظر لوریس
مالاگاتسی، مربی باید از طریق تعامل با خانواده تلاش کند به نیازهای والدین نیز
توجه کند. مربی پلی بین والدین، جامعه‌ی
محلی و کارشناسان و برنامه‌ریزان با کودک است و مفاهیمی را
که در سایه‌ی تعامل شکل گرفته‌اند، به کودکان می‌آموزد. مربی همان‌طور که فعالیت‌ها را سازمان‌دهی می‌کند، برنامه‌ریزی می‌کند، فکر می‌کند، تعبیر و تفسیر می‌کند، و کمک می‌کند بهترین فرصت‌ها در اختیار کودکان قرار گیرند.