خواندن یک کتاب دویست صفحه‌ای در نیم ساعت

در جنگ جهانی دوم، متخصصان نیروی هوایی ارتش آمریکا برای اینکه خلبان‌ها هنگام پرواز بتوانند‌ هواپیماهای دور دست را به خوبی مشاهده کنند، وسیله‌ای به نام «تاکیس توسکوپ» اختراع کردند که در فواصل زمانی کوتاه تصاویری را روی صفحه خود نشان می‌داد. در ابتدا تصاویر کاملاً بزرگ و با سرعت کم نمایش داده می‌شدند؛ اما رفته رفته اندازه تصاویر کوچک‌تر و مدت زمان نمایش آن‌ها کمتر می‌شد.

تا پیش از ساخت این دستگاه، سرعت بالای هواپیما و پایین بودن سرعت تجزیه و تحلیل و ادراک ذهن و چشم خلبان این قابلیت را به آن‌ها نمی‌داد که بتوانند هواپیماهای دور دست را تشخیص بدهند، این امر در موقعیت‌های حساس، ضعف عمومی قلمداد می‌شد. این دستگاه کارش این بود که تصاویر را به خلبان نشان می‌داد و خلبان هم تصاویر را به خوبی می‌دید و باید تشخیص می‌داد که تصویر چیست؟

پیش از این باورها بر این بود که خواندن یعنی نگاه کردن به تک تک کلمات نوشته شده و درک مفهوم آن؛ اما ارتش آمریکا با بیان اینکه انسان قادر است به جای خواندن یک کلمه، در همان زمان، یک گروه از کلمات را بخواند، این باور را عوض کرد. به همین ترتیب زمانی که چشم‌ها می‌توانند در این سرعت باور نکردنی مشاهده کنند، سرعت مطالعه نیز قابل پیشرفت می‌باشد؛ بنابراین آن‌ها تصمیم گرفتند این اطلاعات را به مطالعه انتقال دهند.

 

روزی که تند‌خوانی محبوب شد
در سال ۱۸۷۸، «لوئیس امیل ژول»، چشم پزشک فرانسوی به این نتیجه رسید که اگر این کار در مورد کلمات انجام شود، ما با سرعت بالاتری کلمات را تشخیص می‌دهیم؛ یعنی چشم با سرعت بیشتری از روی کلمات عبور کند که با این عمل و تکرار آن، چشم ما سرعت دید بالاتری خواهد داشت و ذهن هم در اثر تمرین ادراک بیشتری خواهد داشت. در سال ۱۹۵۰ تند‌خوانی توسط معلمی به نام «ایولین وود»، با برگزاری دوره‌ای به نام تندخوانی محبوبیت یافت و تا به امروز هم محبوب است؛ حالا با همه این تفاسیر، به نظر شما تندخوانی برای ما و فرزندان دانش‌آموزمان چه فوایدی در پی دارد؟

 

فواید تندخوانی
 ۱. بیشتر کسانی که به مطالعه علاقمند هستند، از نداشتن وقت کافی شکایت دارند. همین افراد با کسب مهارت تندخوانی خواهند توانست در ساعات کمتر بیشترین میزان مطالعه را داشته باشند. در واقع یکی از آشکاترین اثرات و فواید تندخوانی را باید صرفه جویی در وقت دانست. داشتن این مهارت باعث می‌شود، فرزند دانش‌آموز ما فرصت بیشتری برای پژوهش و کارهای تحقیقاتی و مطالعات جنبی دیگر داشته باشد.

۲. تندخوانی موجب می‌شود، افراد دارای ذهنی فعال و حساب‌گر ‌شوند. می‌توان گفت شخص تندخوان فعال و پویاست.

۳. همچنین تندخوانی، کارآیی و خلاقیت فرد را بالا می‌برد. به تعبیر دیگر کسانی که سریع‌تر می‌خوانند، بهتر نیز می‌فهمند و راه پیشرفت برایشان همواره باز است.

 

موانع تندخوانی
الف) تلفظ و لب خوانی: گاهی به هنگام مطالعه، به جای خواندن بی‌صدا، کلمات را تلفظ و یا لب‌خوانی می‌کنیم؛ در این صورت، مغز وادار می‌شود که مطالب را با سرعتی در حد سرعت حرف زدن جذب کند که این سرعت، برای خواندن بی‌صدا، فوق‌العاده کم است.

ب) تلفظ در ذهن: اشتباه دیگری که تقریباً همه گرفتار آن هستند، تکرار کلمات در مغز است؛ که اصطلاحاً به آن حرف زدن ذهنی می‌گویند. هنگام خواندن، هر قدر تلفظ کلمات در ذهن کاهش یابد، به همان نسبت، به سرعت خواندن افزوده می‌شود.

ج) واپس‌نگری: برای بعضی‌ها بارها اتفاق افتاده است که بعد از پایان هر سطر، دوباره به همان سطر برمی‌گردند و آن را می‌خوانند. معمولاً این اتفاق در مواردی روی می‌دهد که شخص تمرکز کافی و حضور ذهن لازم را ندارد؛ به این عمل واپس‌نگری می‌گویند که اگر هنگام مطالعه کنترل نشود، به یک عادت بد برای شخص تبدیل می‌شود.

د) معکوس بینی: علت این مورد که بیشتر در مورد کلمات انگلیسی و یا شمارش اعداد در زبان فارسی اتفاق می‌افتد؛ از راست به چپ خواندن مغز است؛ زیرا فراموش می‌کنیم که کلمات انگلیسی و اعداد را باید از چپ به راست خواند.

 

نکاتی که باید به هنگام تندخوانی به آن‌ها توجه داشت:
۱. تندخوانی مهارت با ارزشی است؛ اما دانستن این نکته نیز ضروری است که تندخوانی در همه جا به کار نمی‌آید؛ به طور مثال برای مطالب ریاضی و علمی که مسائل آن مرحله به مرحله روشن می‌شود، گزینه مناسبی نیست.

۲. قبل از شروع تندخوانی، لیستی از سؤالاتی که به دنبال پاسخ آن‌ها هستید را آماده کنید. در این صورت ذهن شما زمانی که مشغول تندخوانی هستید، ناخودآگاه به دنبال پاسخی برای آن سؤالات می‌باشد.

۳. از صفحات فهرست مندرجات کتاب استفاده کنید تا دیدی سریع و کلی از محتویات کتاب به دست آورید.

۴. اگر هدف از مطالعه دستیابی به یک نمای اجمالی از موضوع است، تندخوانی مفید خواهد بود؛ اما اگر نیاز دارید بعد از مطالعه به اطلاعات دقیق و کاملی دست پیدا کنید، با تندخوانی نمی‌توانید به عمق مطالب و نتیجه‌ای که می‌خواهید دست یابید.

۵. تمرین کنید که به جای لغت، گروهی از لغات را یک‌باره درک کنید؛ زیرا در بسیاری از عبارت‌ها فقط یکی دو تا از کلمات برای درک مطلب مهم هستند.

۶. مرور مطالب قبلی و یادآوری نکات اصلی که در حال تندخوانی یاد گرفته‌اید، به شما کمک می‌کند تا تمرکز ذهن شما به هنگام تندخوانی بیشتر شود. همچنین ممکن است بار اولی که تندخوانی کرده‌اید، مطالب مهم را از قلم انداخته باشید که در این صورت با مرور، آن‌ها را ملاحظه خواهید کرد.

۷. نگاهی به صفحات بعدی بیندازید؛ اینکه بدانید مطلب بعدی چیست، برای حفظ توجه و تمرکز شما نسبت به مطلبی که در حال خواندن آن هستید، مفید خواهید بود. البته در مورد رمان و داستان این مورد توصیه نمی‌شود.

 

همه می‌توانند تندخوان شوند؟
مغزِ کسی که کُندخوان است، کار و وقت بیشتری را برای هضم و درک مطالب انجام می‌دهد؛ زیرا ناچار است بعد از تشخیص هر کدام از کلمات، معنای آن‌ها را با معانی کلمات بعدی به هم اضافه کند. تحقیقات علمی نشان می‌دهد که مغز یک انسان سالم، می‌تواند گروه کلمات یا شبه جمله‌ها را به خوبی تک کلمه‌ها بپذیرد و این عمل، از هر جهت آسان‌تر است. ما جمله را هرگز به خاطر درک تک‌تک کلماتش نمی‌خوانیم؛ بلکه آن را برای درک شبه جمله‌هایی که کلمات نیز در آن‌ها هستند، مطالعه می‌کنیم و این امر با تندخوانی حاصل می‌شود. هر کسی می‌تواند با تمرین و تکرار به مهارت تندخوانی دست پیدا کند.