معجون شفابخش چهار هَم

در فضای ارتباطی و محیط زندگی خانوادگی ما، چهار کلمه خیلی خودنمایی می‌کنند. اصلاً این واژه‌ها بیش از آن‌که کلمه باشند، یک حس و حال درونی هستند. بگذارید همین‌جا از این واژه‌ها رونمایی کنم؛ هم‌فکری، هم‌زبانی، هم‌دلی و هم‌کاری که دوست دارم از این به بعد از سر ‌اختصار یا به رمز به آن‌ها بگویم «معجون شفابخش چهار هم». حضور این «هم‌»ها در خانواده  آرامش‌ساز  است و نبودنشان، اضطراب‌آور و آشفتگی‌ساز. نکتۀ مهم اما قاعده‌‌مند بودن آن‌هاست که کمتر شنیده شده است. بگذارید سخنم را با یک پرسش ادامه بدهم: آیا برای در کنار هم قرار دادن این چهار هم، ترتیبی هم وجود دارد؟ یعنی در ارتباط درون خانوادگی کدام‌یک مقدم بر دیگری است؟ من به شما توصیه می‌کنم که احترام همدلی را بیشتر نگه‌ دارید و آن را در صدر این چهار هم بنشانید. چرا؟ همدلی یعنی پیوند جان‌ها، گره خوردن عواطف، دل سرشار از محبت‌، احساس ناب یکی بودن، طراوت یک روح در دو بدن و... . گاهی همسران گلایه می‌کنند که ای دریغ از دو کلمه صحبت با هم، امان از یک بار هم‌فکری و آه از یک بار هم‌کاری. هر کسی راه خودش را می‌رود، فقط در یک خانه‌ایم و زیر یک سقف و والسلام. عدم هم‌فکری، نبود هم‌راهی و فقدان گفت‌وگو، آرامش و پویایی را از زندگی می‌گیرند؛ اما این‌ها همه حلقه‌های متصل به هم چرخۀ زندگی‌اند. تا دل‌ها به هم نزدیک نباشند، هم‌فکری مجال حضور نمی‌یابد؛ و چون هم‌فکری نباشد، هیچ‌ گفت‌وگوی مثبتی زاییده نمی‌شود؛ و بالأخره چگونه هم‌کاری بدون گفت‌و‌گو خودنمایی کند؟ تقویت دلسوزی برای همدیگر، خیرخواهی نسبت به یکدیگر، غم‌خوار همدیگر بودن، هوای دل همدیگر را داشتن، حس خوب درونی نسبت به هم داشتن، حس دوست داشتن از صمیم قلب و... همگی آجرهای ساختن خانۀ هم‌دلی است. در فرهنگ و معارف انسان‌ساز اسلام و در ادبیات کهن فارسی نیز این معنی و این‌ نگاه، بزرگ و برجسته شده است. قرآن‌کریم این‌گونه از خانوادۀ سالم پرده‌برداری می‌کند که: «این خداست که مودت و رحمت را در درون شما بنیان نهاد تا با آن به آرامش برسید». پیام‌آور مهربانی‌‌ها و رسول اعظم انسانیت حضرت محمد(ص) نیز فرمود: ای مردان! قلب خود را برای همسرانتان پاک و خوشایند سازید تا با شما و در کنار شما بمانند. ای خانم‌ها! بهترین شما زنی است که قلبی سرشار از عواطف داشته باشد؛ کاری کنید که قلب همسرتان به آرامش برسد. در ادبیات پرمغز پارسی نیز آمده است: «دل‌ نشان شد سخنم تا که قبولش کردی»؛ یا «هم‌دلی از هم‌زبانی خوش‌تر است»؛ یا «سخن کز دل برآید لاجرم بر دل نشیند». شاعری نکته‌سنج نیز گفته است:

هم‌دلی از هم‌رهی بالاتر است/ هم‌دلی از هر نظر زیباتر است

هم‌دلی باشد بسی با عشق و شور/ هم‌ر‌هی باشد چه بس با جبر و زور

هم‌رهان در راه با صدها غرور/ هم‌دلان دریادلانی هم‌‌عبور

هم‌رهان هر یک خودی بالا برند/ هم‌دلان هر دل به دل‌داری خرند

پس بیاییم هم‌دل باشیم تا هم‌فکر شویم. بیاییم هم‌فکر باشیم تا هم‌زبان شویم؛ و بیاییم هم‌زبان باشیم تا همکار و همراه شویم. سربلند باشید.