تعریف شخصیت
شخصیت عبارت است از ویژگی‌هایی اساسی در افراد، که در طول زمان ثابت‌اند و به‌صورت روزانه تغییر نمی‌کنند. حالت و رفتار ما به‌سرعت تغییر می‌کند. مهارت‌ها و توانایی‌ها می‌توانند طی ساعت‌ها، هفته‌ها و سال‌ها توسعه پیدا کنند، اما شخصیت از جنسی است که به نسبت پایدار است و شامل خصوصیاتی می‌شود که در سال‌های مختلف زندگی، مثلاً 15، 30 و 65 سالگی، در ما تغییر نکرده و ثابت مانده‌اند. نمونه‌هایی از صفات پایدار عبارت‌اند از: تکانش‌گری، کم‌رویی یا خیال‌بافی.
نقش آموزگار در رویارویی با دانشآموزانی با انواع شخصیت‌ها
به‌عنـوان آمـوزگار، مسئولیت کنتـرل دانش‌آموزان با انواع شخصیت‌ها بر عهده‌ی شماست. هر دانش‌آموزی که با او روبه‌رو می‌شوید، ممکن است رفتارهای متفاوتی داشته باشد. بنابراین، این مسئولیت شماست که رفتارهای آن‌ها را با رفتار شایسته‌ی خودکنترل کنید. برخی از این رفتارها طبیعی هستند و بدون هیچ‌گونه تلاش اضافی قابل‌کنترل‌اند. بااین‌حال، دانشآموزانی را خواهید دید که به ایجاد اختلال یا مزاحمت در کلاس عادت دارند. این دانش‌آموزان به توجه و مراقبت بیشتری نیازمندند.
دانستن نوع شخصیت دانش‌آموزان، رفتار آن‌ها را در کلاس درس پیش‌بینی نمی‌کند، اما به شما به‌عنوان آموزگار کمک می‌کند در کلاس با آگاهی بیشتری عمل کنید.
انواع شخصیت‌های دانش‌آموزان:
دانش‌آموزان ساکت
دانش‌آموزان ساکت به معنای افراد کندذهن و ترسو نیستند، بلکه ساکت بودن جزو ماهیت آن‌هاست و ممکن است دلیل آن مقداری دودلی در صحبت کردن باشد. بااین‌حال، آن‌ها مهارت‌های تحلیلی و ادراکی خیلی خوبی دارند. این دانش‌آموزان درباره‌ی موضوعات موردعلاقه‌ی خود دانش زیادی دارند و می‌توانند بهترین دانش‌آموزان کلاس باشند.
دانش‌آموزان اجتماعی
این دسته از دانش‌آموزان با هم‌کلاسی‌های خود به‌آسانی ارتباط برقرار می‌کنند و از پیشنهادهایی که در بسیاری موارد به شما می‌دهند، شرمنده نیستند. آن‌ها به‌طور فعال در فعالیت‌های فوق‌برنامه شرکت می‌کنند و در محیط مدرسه محبوب هستند. در تحصیل نیز دانش‌آموزان خوبی هستند و با هم‌کلاسی‌های خود به‌خوبی رقابت می‌کنند.
دانش‌آموزان باهوش
وقتی سؤالی را در کلاس مطرح می‌کنید، دانشآموزانی که دستشان را برای پاسخ به آن سؤال بالا می‌برند، می‌توانند جزو دانش‌آموزان باهوش باشند. این دانش‌آموزان سخت‌کوش‌اند و ذوق گرفتن نمرات عالی را دارند. آن‌ها بسیار منظم هستند و اهمیت زیادی به درس خود می‌دهند. می‌توانید این دسته از دانش‌آموزان را به‌عنوان نماینده‌ی کلاس انتخاب کنید.
دانش‌آموزان دردسرساز
این گروه از دانش‌آموزان ممکن است در کلاس بازی کنند، با دیگر دانش‌آموزان دعوا کنند یا با انجام ندادن وظایف خود شما را ناراحت کنند. همه‌ی عادت‌های این افراد ممکن است ذهن شما را درگیر کند و درنهایت آن‌ها را سرزنش کنید.
دانش‌آموزان نیازمند به توجه
این دسته از دانش‌آموزان توجه مداوم دیگران را می‌خواهند. آن‌ها همیشه در مورد همه چیز نقطه‌نظری دارند و در هر بحث فعالانه مشارکت می‌کنند. اما مشارکت بیش‌ازحد آن‌ها ممکن است مانع مشارکت سایر دانش‌آموزان شود. از طرف دیگر، این دانش‌آموزان همیشه دست خود را برای پاسخ به سؤالات آموزگار بالا می‌برند. در این صورت آموزگار باید اول به دیگر دانش‌آموزان فرصت جواب‌دهی بدهد تا عدالت در کلاس برقرار شود. همه‌ی دانش‌آموزان می‌توانند در بحث‌های کلاسی مشارکت برابر داشته باشند. اگرچه احتمال زیادی وجود دارد که چنین دانشآموزانی وقتی شانس زیادی برای جواب‌دهی ندارند، ناراحت شوند. برای جلوگیری از ایجاد چنین شرایطی، بعد از کلاس با آن‌ها صحبت کنید و بکوشید متقاعدشان کنید شما برای آگاهی از دانش دانش‌آموزان باید به صحبت‌های همه‌ی آن‌ها گوش کنید.
دانش‌آموزان بی‌توجه
دانشآموزانی وجود دارند که در دنیای خود به سر می‌برند و افکار و ایده‌هایی دائماً در ذهن آن‌ها هستند. ممکن است شما در مواجهه با چنین دانشآموزانی کم‌تجربه باشید. این دانش‌آموزان به دلیل دشواری در درک موضوع درس، به آن بی‌توجه می‌شوند. اگر تدریس شما خیلی سخت یا ساده باشد، آن‌ها احساس کسالت می‌کنند و می‌کوشند توجه خود را از شما منحرف کنند. در چنین شرایطی آموزگار مجبور است راهبردهایی مانند افزایش تعامل در کلاس را اجرا کند. وقتی با دانش‌آموزان خود تعامل دارید، آن‌ها به شما پاسخ می‌دهند و حواسشان به کلاس جمع می‌شود. شما می‌توانید از بچه‌ها بخواهید از تدریس شما یادداشت بردارند. این کار باعث می‌شود دانش‌آموزان بی‌توجه به سخنان شما گوش دهند. اگر این رفتار آن‌ها همچنان ادامه داشته باشد، لازم است جلسه‌ای را با تک‌تک آن‌ها برگزار کنید.
دانش‌آموزان نامستعد
همه‌ی ما روزهایی را تجربه کرده‌ایم که بدون هیچ‌گونه آمادگی قبلی کار خود را شروع می‌کنیم. همین اتفاق ممکن است در مورد دانش‌آموزان ما هم بیفتد. اگرچه برخی از دانش‌آموزان به تحقیق، کار یا امتحان تمایل دارند، اما برخی دیگر همیشه برای کار ناآماده هستند. آن‌ها از وظایف و تکالیف خود فرار می‌کنند و از کتاب‌های کمک‌درسی برای پاسخ به سؤالات درسی استفاده می‌کنند. بنابراین، همیشه نیمه آماده در کلاس حاضر می‌شوند. حتی در موقع امتحان هم موضوعات مهم را نادیده می‌گیرند.
اگر با چنین دانشآموزانی مواجه شدید، توضیحات خود را ساده کنید و در اولین جلسه انتظارات خود را با کلمات ساده بیان کنید. همچنین، می‌توانید در کلاس فعالیت‌هایی انجام دهید تا این گروه از دانش‌آموزان مهارت‌های خود را توسعه دهند.
دانش‌آموزان بی‌ادب
تربیت دانش‌آموز اساس جامعه‌ا‌ی پربار و خوب را پایه‌ریزی می‌کند. محیط کلاس ممکن است نامناسب شود، اگر حتی یک دانش‌آموز به زمان، آموزگار یا تدریس او اهانت کند. شما قطعاً با دانشآموزانی روبه‌رو خواهید شد که نسبت به شما یا دیگر دانش‌آموزان رفتاری بی‌ادبانه یا پرخاشگر دارند. این دانش‌آموزان می‌توانند بر کل کلاس تأثیر منفی بگذارند. احتمال دارد دانش‌آموزان دیگر نیز رفتار چنین دانش‌آموزی را تکرار کنند.
برای مقابله با چنین دانشآموزانی، کل نهاد مدرسه باید مسئولیت بر عهده بگیرد. آن‌ها باید هر دانش‌آموز را به درک قوانین و رفتار کلاسی موظف کنند. آموزگاران همچنین می‌توانند فهرست قوانین کلاسی را برای کلاس مخصوص خود ذکر کنند. اگر رفتار ناپسند همچنان ادامه داشت، آموزگار مجبور می‌شود با والدین دانش‌آموز تماس بگیرد و موضوع را با آن‌ها در میان بگذارد.
منابع:
1. David Hodgson(2012). Motivating and inspiring every teacher and student.chapter 1Personality Types and Preferences. Printed and bound in the UK by Gomer Press, Llandysul, Ceredigion.
2. Oliver Anderson . (2020).Know your Student’s Personality.teacher and motivation.