سعدی
مصلح‌الدین ابومحمد، معروف به سعدی شیرازی، در سال 606 هجری قمری متولد شد. خاندان او از عالمان دینی بودند. پس از تحصیل در نظامیه، به گشت و گذار در برخی کشورها همت گماشت. دو کتاب گلستان و بوستان حاصل این جهانگردی هستند. او در آثارش به معرفی خودش دست زده است:
در اقصای عالم بگشتم بسی
به سر بردم ایام با هر کسی
سعدی، شیرین‌سخن و حاضرجواب است. به او می‌گویند این همه تجربه را از کجا به دست آوردی، می‌گوید: « از سفرهای دور و دراز». می‌پرسند چگونه این همه خستگی سفر را تحمل کردی؟ جواب می‌دهد:
«تهی پای رفتن به از کفش تنگ
بلای سفر به که در خانه جنگ»
و حاضران از این بیت می‌گویند همسر سعدی چندان خوش‌اخلاق نبوده است.
لطیفه‌هایی از سعدی
شاگردی بی‌ادبان
به لقمان گفتند ادب از که آموختی؟
گفت: «از بی‌ادبان. هر چه از ایشان در نظرم ناپسند آمد، از آن عمل1 دوری کردم.»
زنبور بی‌عسل
به یکی گفتند: «عالم بی‌عمل به چه ماند؟»2
گفت: «زنبور بی‌عسل»3.
پسر کودن
وزیری پسری سبک‌مغز داشت. پسر را پیش دانشمندی فرستاد تا او را تربیت کند که عاقل شود. مرد دانشمند مدتی برای تربیت پسر وقت گذاشت، اما موفق نشد. نامه‌ای به وزیر نوشت و گفت: «این پسر تو نه‌تنها عاقل نمی‌شود، بلکه مرا هم دیوانه کرده است.»
فعالیت
1. از دانش‌آموزان بخواهید آثار سعدی را نام ببرند.
2. با مطالعه‌ی آثار سعدی، سه لطیفه به زبان امروزی بازگو کنند.
پی‌نوشت‌ها
1. عمل: کار
2. به چه ماند: شبیه چه کسی یا چه چیزی است؟
3. زنبور بی‌عسل: در اینجا یعنی سود و فایده‌ای ندارد.