کرامت انسانی معلمان، به غیر از آنکه به شخص خود آن‌ها بستگی دارد، بیشتر ناشی از مدیریتی است که مدیر و تیم مدیریتی مدرسه بر آن‌ها اعمال می‌کند. تابلوهای اطلاعاتی زیر را از نگاه مدیر و تیم مدیریتی مدرسه بخوانید:
سطوح کرامت انسانی (همان)
- مرحله ابتدایی
در این مرحله، مدیریت مدرسه به این نتیجه می‌رسد که صیانت از کرامت معلمان می‌تواند در برتری مدرسه نقش مؤثری داشته باشد. این مرحله فقط در حد پذیرش ذهنی است و هیچ فعالیت و تلاشی آغاز نشده است.
- مرحله آغازین
در این مرحله، مدیر و تیم مدیریتی برنامه‌های آموزشی خود را آغاز کرده‌اند و مفهوم کرامت انسانی در حال ورود به گفت‌وگوهای سطح نزاع مدرسه است.
- مرحله نتیجه‌بخش
در این مرحله، مدیر و تیم مدیریتی مدرسه، برای کرامت انسانی برنامه‌ای تدوین کرده و نظام‌نامه و شیوه‌نامه لازم برای ایجاد بهبود را تهیه کرده است، ولی هیچ بهبودی حاصل نشده و فقط برخی نقاط بهبود قابل مشاهده است.
- مرحله تعالی
در این مرحله، کرامت انسانی در مدرسه جاری شده و پروژه‌های بهبود به نتیجه رسیده‌اند و معلمان و کارکنان مدرسه براساس مدل کرامت انسانی رفتار می‌کنند.
برای گذر از مرحله‌ای به مرحله دیگر، نمی‌توان زمان مشخصی تعیین کرد. این شرایط بیشتر به نوع برخورد تیم مدیریتی مدرسه بستگی دارد.
متغیرهای کرامت انسانی معلمان (مجدفر، 1398)
- متغیرهای ذهنی و روانی
معلم با کرامت از خوش‌بینی خود و خوش‌خلقی منطقی خود نسبت به دیگران اطمینان حاصل می‌کند و در ضمن از انتقادات دیگران برای توسعه توانمندی‌های خود استفاده می‌کند و از خطاهای دیگران می‌گذرد.
- متغیرهای رفتاری
معلم با کرامت در رفتارهای خود در مقابل دیگران و قوانین با عدالت عمل می‌کند و نسبت به امانت‌داری خود در برابر اموال معنوی و مادی اطمینان ایجاد می‌کند. معلم با کرامت، در برابر وظایف محوله از سوی مدرسه، با صداقت مسئولیت می‌پذیرد و در تمامی مراحل انجام وظایف، عفت و حیا را حفظ می‌کند.
- متغیرهای عملکردی
معلم با کرامت با توسعه نظم (به‌طور نظام‌مند) در تمامی سطوح فعالیت‌های مدرسه‌ای خود تلاش می‌کند از علم و مهارت لازم در انجام وظایف خود برخوردار باشد تا بتواند با خلاقیت، نوآوری و تدبیر عمل کند.
- متغیرهای جسمی
معلم با کرامت، سلامت جسمی خود را از طریق ورزش، تحرک و رعایت نکات ایمنی و بهداشتی، برای دستیابی به سلامت ذهنی و روانی و همچنین ارتقا و توانمندی‌های رفتاری و عملکردی خود حفظ می‌کند و برای آن برنامه‌ریزی دارد.
پرسش‌نامه
پرسش‌نامه‌ای که تصویر آن را در این رمزینه پاسخ‌سریع ضمیمه می‌بینید، برای سه منظور استفاده می‌شود:
1. یک بار در مرحله ابتدایی آغاز اجرایی‌کردن کرامت انسانی در مدرسه، یک پرسش‌نامه را همه کارکنان پر می‌کنند تا تصویری از وضعیت فعلی کرامت انسانی در مدرسه به دست آید.
2. نمون‌برگ (فرم) خام پرسش‌نامه نزد همه کارکنان باقی می‌ماند تا با مراجعه به آن، از متغیرهای کرامت انسانی معلمان و ریز‌معیارها آگاهی یابند.
3. یک بار هم این پرسش‌نامه در هنگام نمره‌دهی به کرامت انسانی معلمان و به دو شکل مورد استفاده قرار می‌گیرد:
الف) هر فرد با پرکردن نمون‌برگ، میزان دارا بودن کرامت انسانی خویش در سطح خاص را ارزیابی می‌کند.
ب) مدیر و چهار نفر از تیم مدیریتی مدرسه (مدیر، یکی از معاونان، یکی از مربیان پرورشی، یکی از سایر معاونان و نماینده معلمان) نمون‌برگ را در مورد هر فرد کامل می‌کنند و حاصل جمع امتیازات این پنج نفر و خودارزیابی فرد را به‌عنوان نمره کرامت انسانی معلم در نظر می‌گیرند.
توجه جدی
اگر مدل کرامت انسانی معلمان در مدرسه، بدون ذکر مراحل طی شود و از همه مهم‌تر اجرای برنامه‌های آموزشی گوناگون و نیز مدیر و تیم مدیریتی، در عمل به اصول یادشده اقدام کنند، نتیجه چیزی جز تکمیل و محاسبه‌کردن نمون‌برگ‌های ارزیابی نخواهد بود.
منابع:
1. مجدفر، مرتضـی(۱۳۹۸). ۷ مهارت اساسی برای معلمان، تهران: پیشگامان پژوهش‌مدار.
2. قراملکی، احد(۱۳۹٦). اخلاق حرفه‌ای معلمی. تهران: مرکز آموزش نیروی انسانی مهدوی.
3. مجدفر، مرتضی(۱۳۹۸). طراحی مدل کرامت انسانی و چگونگی صیانت از ان در واحدهای آموزشی(پژوهش). به سفارش مرکز آموزش نیروی انسانی اداره کل شهرستان‌های تهران.
٤. مجدفر، مرتضی(۱۳۹۲). مدرسه موفق، مدیر موفق، تهران: پیک بهار.