نحوه تعامل مدیر با معلمان (کارکنان)
برقراری روابط انسانی میان مدیران و معلمان در ارضای نیازهای انسان، با موضوعات و موارد بسیار دیگری ارتباط دارد. بدین معنا که برقراری ارتباط صحیح میان رئیس و مرئوس، به تقویت روحیه، درایت شغلی و عملکرد بالاتر و از طرف دیگر کاهش فشار ناشی از کار، تنش، مخالفت و مقاومت می‌انجامد.
- احترام به شخصیت معلمانی که با آن‌ها سروکار دارند: اصولاً شغل معلمی احترام به شخصیت معلم را می‌طلبد. مدیر باید به مقام، موقعیت و شخصیت معلم احترام بگذارد.
- توجه به مشکلات معلمان و اولویت‌دادن به رفع آن‌ها: معلمان به آرامش فکری و احساس امنیت شغلی و مالی نیاز دارند. این نیازها باید طوری تأمین شوند که آن‌ها بتوانند در کمال آرامش و راحتی به کارهای خود مانند تهیه طرح درس و تدریس مناسب بپردازند.
- توجه و احترام به عقاید و پیشنهادهای معلمان: مدیر باید در پذیرش و به‌کار‌بردن پیشنهادهای معلمان حداکثر سعی خود را بکند. پذیرش و توجه به عقاید و پیشنهادهای معلمان، سبب دلگرمی و احساس رضایت معلمان نسبت به کارشان می‌شود.
- تشکیل جلسات ملاقات با معلمان: اینکه هر معلم فرصت بیان ایده‌های خود را داشته باشد، یکی از راه‌های اساسی علاقه‌مند‌کردن آنان به کار خود و مدرسه است. مدیر می‌تواند با تشکیل جلساتی، زمینه مشارکت را برای همه همکاران خود فراهم کند و با دقت فراوان نظرهای مثبت آن‌ها را به‌کار بندد.
- تشویق به فعالیت‌های اجتماعی: یکی از روش‌هایی که روابط نزدیک، صمیمی و دوستانه ایجاد می‌کند، مشارکت افراد در کارهای گروهی و اجتماعی است. مدیر باید با توجه به امکانات خود شرایط مشارکت معلمان را در فعالیت‌های اجتماعی فراهم کند.
نحوه تعامل مدیر با دانش‌آموزان
با توجه به اینکه مدیر در فعالیت‌های مدرسه نقش فعال و تعیین‌کننده‌ای دارد، اگر به مهارت‌های اساسی مسلط باشد، بدون شک فعالیت‌های مدرسه بهتر انجام خواهند شد و به تبع آن پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان نیز مطلوب خواهد بود.
- احترام به شخصیت و تعالی روحی دانش‌آموزان به‌عنوان یک انسان: بدون شک گرامیداشت و تکریم دانش‌آموزان در بهبود عملکرد و در نتیجه رشد و تعالی آن‌ها نقش بسیار مؤثری خواهد داشت. مدیر موفق به‌خوبی می‌داند هر دانش‌آموز قبل از دانش‌آموزبودن یک انسان است و باید حرمت و شخصیت وی حفظ و عزت و اعتمادبه‌نفس او تقویت شود.
- شناخت کافیِ وضعیت خانوادگی، اقتصادی، اجتماعی، جسمانی، عاطفی و تحصیلی هر دانش‌آموز: مسلّم است شناخت ویژگی‌های منحصربه‌فرد هر دانش‌آموز، برنامه‌ریزی و مدیریت در امور آموزشی و پرورشی مدرسه را منسجم‌تر و در چارچوب دقیق‌تری قرار خواهد داد. در نتیجه بازده عملکرد دانش‌آموزان و به‌تبع آن مدرسه، افزایش پیدا می‌کند.
با ارزیابی و شناخت سلیقه‌ها، علاقه‌ها و ویژگی‌های شخصیتی دانش‌آموزان، درک مدیران از کمبودها، نیازها و مشکلات مدرسه افزایش می‌یابد، با راه‌حل‌یابی به‌موقع، از تنش‌ها و فشارهای روانی کاسته می‌شود و مدرسه‌هایی پویا و سالم‌تر خواهیم داشت.
- تأمین نیازهای عاطفی دانش‌آموزان در چارچوب مدرسه: متأسفانه توجه به نیازهای عاطفی دانش‌آموزان موضوعی است که در مدرسه‌ها از آن غفلت شده یا به‌طور کلی نادیده گرفته شده است. مدیران مدرسه‌ها و به‌خصوص معلمان، باید به این موضوع توجه کنند، چرا که با تأمین نیازهای عاطفی دانش‌آموزان در چارچوب مدرسه، بسیاری از مشکلات از جمله بزهکاری، پرخاشگری، لجاجت و افسردگی کاهش می‌یابد و طبیعی است نتیجه مثبت آن در فضای مدرسه حاکم می‌شود.
- تأمین منابع و امکانات آموزشی و رفاهی دانش‌آمـوزان باپشتیبانی نهادهای مربوط: تأمین امکانات آموزشی و رفاهی، حس امنیت، خودباوری و شکوفایی استعدادهای دانش‌آموزان را تقویت می‌کند. مدیران با تأمین این امکانات، به‌خصوص امکانات پژوهشی، آزمایشگاهی، ورزشی و تفریحی، این حس را در دانش‌آموزان القا می‌کنند که آن‌ها مهم هستند و مسئولان برای رشد و بالندگی آن‌ها تمام تلاش خود را به‌کار گرفته‌اند.
- بسترسازی مناسب برای شکوفایی استعدادهای متنوع دانش‌آموزان: مدیر موفق با جذب کارکنان آموزشی توانمند و بسترسازی مناسب برای رشد و تعالی استعدادهای دانش‌آموزان، گام مهمی در اعتلای مدرسه بر می‌دارد. همچنین، می‌تواند در حد امکانات و فرصت‌ها، با برگزاری و مدیریت کلاس‌های فوق برنامه، به پرورش نبوغ دانش‌آموزان کمک شایانی کند.
نحوه تعامل مدیر با والدین
با توجه به تغییر سبک زندگی خانواده‌ها و سبک‌های گوناگون فرزند‌پروری آن‌ها، ارتباط با اولیا به یکی از چالش‌های اصلی مربیان و مدیران برای رفع مشـکلات دانش‌آمـوزان تبدیل‌شده است. مدیران آموزشـی موفق با پیش‌بینـی و برنامه‌ریزی درست و به‌موقع می‌توانند تا حدود زیادی مانع از ایجاد چنین مشکلاتی شوند. مدیر موفق والدین را جزء اصلی سیستم تعلیم‌وتربیت می‌داند و با میدان‌دادن مؤثر و بجا، سهم آن‌ها را در آموزش‌وپرورش فرزندان خود تعیین می‌کند.
- احترام به شخصیت والدین با هر مقام و جایگاه: احترام به بعد انسانی والدین با هر سطح سواد، فرهنگ و شغل، باید مورد توجه مدیران آموزشی قرار گیرد. مدیران باید با صبر و حوصله شنونده حرف‌ها، انتقاد‌ها و پیشنهادهای منطقی والدین باشند و از آن‌ها برای ارتقای سطح آموزشی و فرهنگی مدرسه استفاده کنند.
- تشکیل انجمن اولیا و مربیان برای جلب مشارکت اولیا: مدیران آموزشی با تشکیل انجمن اولیا و مربیان، مشارکت مؤثر آن‌ها را می‌طلبند. با تشکیل انجمن، مشکلات و مسائل در قالب ارائه راهکار، تا حدود زیادی مرتفع می‌شوند و حرکت مدرسه به‌سمت هدف نهایی، یعنی رشد و تعالی دانش‌آموزان، روان‌تر می‌شود.
- تشکیل جلسات عمومـی اولیا و کلاس‌هـای آمـوزش خانواده: با تشکیل جلسات عمومی، خانواده‌ها به‌خوبی در جریان آموزش‌وپرورش فرزندان خود قرار می‌گیرند. مدیر باید بتواند مشارکت مفید و حداکثری خانواده‌ها را برای حل مشکلات مدرسه برانگیزد.
در مورد کلاس‌های آموزش خانواده نیز مدیر می‌تواند با دعوت از کارشناسان خبره، درک و فهم والدین را از امور تربیتی ارتقا دهد. این نیز به‌نوبه خود از مشکلات مدرسه خواهد کاست.
- در جریان قراردادن والدیـن از امور تحصیلی و تربیتـی فرزندان: مدیران آموزشی موظف‌اند والدین را در جریان امور تحصیلی فرزندانشان قرار دهند و گوشزدهای لازم و راهکارهای مؤثر را در این رابطه در دستور کار قرار دهند و در صورت لزوم والدین را به نهادهای مشاوره تحصیلی و تربیتی ارجاع دهند.
- استفاده از توانمنـدی‌ها و ظرفیت‌های علمی والدیـن در مدرسه: خوشبختانه امروزه با توجه به پیشرفت علم و فناوری، والدین نسبت به نسل قبل در سطح علمی بالاتری قرار دارند. مدیران آموزشی موفق با در نظر قراردادن این موضوع، می‌توانند از ظرفیت علمی والدین به‌نفع رشد و تعالی مدرسه کمک بگیرند.