تقارن در ریاضی
تقارن یکی از مهم‌ترین مفهوم‌های ریاضی است. وقتی چیزی در هر دو طرف یکسان باشد، متقارن است. اگر وسط یک شکل هندسی خط تقسیمی رسم کنید و هر دو طرف خط، شکل یکسانی وجود دا‌شته باشد، می‌گوییم این شکل متقارن است. کلمه تقارن یا «قرینه‌سازی» برای ما از همان دوران کودکی شناخته شده است. با نگاه‌کردن به آینه، نیمه‌های متقارن صورتمان را می‌بینیم.
تقارن در معماری
رعایت تقارن یکی از اصول طراحی است که از زمان‌های قدیم در بسیاری از ساختمان‌ها و بناهای مذهبی به کار رفته است. اصل تقارن کامل‌‌ترین شکل تعادل است که علاوه بر جنبه‌های زیباشناختی، از لحاظ مقاومت و ایستایی هم مورد توجه طراحان و معماران بوده است. در معماری، منظورمان از تقارن هندسه ساختمان است؛ یعنی بنایی مشابه بنای دیگر در طرف دیگر محور تقارن ساخته می‌شود.
تقارن الهی
آیا تا به حال به بدنتان توجه کرده‌اید؟ دو چشم، دو گوش، دو پا، دو بازو، دو ابرو و در وسط صورت هم دهان و بینی. آیا متوجه این تقارن شده‌اید؟ آیا تا به حال در باره تقارن شعاعی و دو طرفه گل‌ها، تقارن آینه‌ای در برگ‌ها یا تقارن چرخشی در بازوان ستاره دریایی فکر کرده‌اید، تا به عظمت و شگفتی آفرینش پی ببر‌ید؟ تقارن در آفرینش، از روزگاران قدیم در خلق انواع آثار هنری و طراحی‌های معماری، به‌ویژه در طراحی معماری مکان‌های مذهبی، الهام‌بخش انسان‌ها بوده است.
انواع تقارن
تقارن معمولاً به سه نوع تقسیم می‌شود:
1. تقارن محوری: اگر وقتی شکلی را از روی یک خط تا می‌کنید هر دو طرف شکل روی هم منطبق شوند، می‌گوییم این شکل تقارن محوری دارد و هر دو نیمه شکل قرینه هم هستند.
2. تقارن مرکزی: اگر وقتی شکلی را به اندازه 180 درجه حول یک نقطه بچرخانیم، شکل بر خودش منطبق شود، می‌گوییم تقارن مرکزی دارد.
3. تقارن چرخشی: اگر شکلی را حول یک نقطه به اندازه 180 درجه یا کمتر یا بیشتر، و در جهت حرکت عقربه‌هـای سـاعت بچرخـانیم و شکل برخودش منطبق شود، می‌گوییم تقارن چرخشی دارد.