مقدمه
در ورود به عرصه‌ی مدیریت نوین شاهد این واقعیت هستیم که فناوری همه‌چیز را تحت‌تأثیر خود قرار داده است. نظام تعلیم‌وتربیت نیز از این امر مستثنا نیست. شبیه‌سازی تعاملی فت از جمله‌ی این فناوری‌هاست که امکان آموزش به دانش‌آموزان را در محیطی بصری و بازی‌مانند فراهم می‌آورد و پیشنهادهای درجه بالایی برای تعامل شرایط کاربر، بازخورد پویا و استفاده از بازنمایی‌های پویا ارائه می‌کند. در اینجا دانش‌آموزان می‌توانند موضوعات آموزشی مبتنی بر روش استیم2 را از طریق کشف و اکتشاف یاد بگیرند. علم، فناوری، مهندسی و ریاضیات مبتنی بر روش استیم امروزه برای پیشرفت بشریت و بهبود کیفیت زندگی ضروری و اساسی هستند.
کلمه‌ی اختصاری فت (Phet) مخفف عبارت «Physics Education Technology» به‌معنای فناوری آموزش فیزیک است که خیلی زود به سایر رشته‌های علوم پایه نیز گسترش یافت. این شبیه‌ساز پروژه‌ای از دانشگاه «کلرادو بولدر» بوده که کارل وایمن، برنده‌ی جایزه‌ی نوبل، در ســال 2002 آن را تأسیس کرده است تا روش‌های آموزش عملی را بهبود بخشد. ارتباط مطالب آموزشی با زندگی روزمره‌ی دانش‌آموز سهم مهمی در یادگیری او دارد؛ بنابراین مثال‌ها و مسئله‌هایی که انتخاب می‌شوند، باید با توجه به مسائل پیرامون کودک باشند تا هم فهم مطالب درسی آسان‌تر شود و هم کاربرد مطالب در زندگی روزمره تا حدودی روشن شود. البته بدیهی است که مسائل پیرامون دانش‌آموز در هر منطقه با منطقه‌ی دیگر متفاوت است. از ویژگی‌های این نرم‌افزار مبتنی بر پژوهش‌بودن، تعاملی‌بودن و سرگرم‌کننده‌بودن آن است.
روش‌شناسی
هر حوزه‌ی علمی‌ای که انتخاب شود، در آن محیط، شبیه‌سازی‌های متعدد وجود دارد. در آن فضا می‌توان شرایطی را به وجود آورد که دانش‌آموزان، به‌صورت برخط (آنلاین) و حتی برون‌خط (آفلاین)، از آن استفاده کنند. محیط شبیه‌ساز تعاملی فت مجهز به پویانمایی‌های زیبا و تجهیزات و ابزارهایی برای تغییر است که یادگیری دانش‌آموزان را هدفمند و جذاب‌تر می‌کند. در واقع تلفیق این موارد آموزش علوم پایه را متحول کرده است. شبیه‌سازهای آموزشی فعالیت‌های تجربی‌اند که کاربران باید از طریق آن‌ها و با تلفیق دانش، به مهارت و راهبردهای مرتبط با یادگیری پایدار دست یابند.
چگونگی استفاده از شبیه‌ساز تعاملی فت
- با ورود به وبگاه این نرم‌افزار3 وارد فضای شبیه‌ساز می‌شویم.
- فضای وبگاه به زبان‌های انگلیسی و فارسی در دسترس است.
- در گوشه‌ی سمت چپ امکان چیدمان آزمایش‌ها به‌ترتیب الفبا یا جدیدترین‌ها موجود است.
- مطابق شکل زیر پنج بخش مجزای فیزیک، شیمی، ریاضی، علوم زمین و زیست‌شناسی در این محیط وجود دارد.
- با ورود به بخش ریاضی، حدود 43 آزمایش شبیه‌سازی‌شده برای این درس به‌صورت طبقه‌بندی دیده می‌شود که با توجه به موضوع و نیاز کاربر امکان انتخاب هر گزینه میسر است.
چگونگی انجام عملیات ریاضی با شبیه‌ساز
مفاهیم ریاضی ـ بازی
در این بخش از وبگاه، با انتخاب شبیه‌ساز مربوط به انجام بازی با کسرها که با عنوان معرفی کسر و اعداد کسری، اعداد مخلوط و ساختن کسر ذخیره بارگذاری شده است، وارد فضای اجرا می‌شویم. با انتخاب گزینه‌ی بازی با کسر، می‌توان شبیه‌سازی‌ها‌یی را که با حداقل متن و نوشتار و بیشتر از طریق شکل و نمودار طراحی شده‌اند، همراه با درجه‌ی سختی تکالیف و تمرین‌ها و متناسب برای کاربر انتخاب کرد؛ بنابراین همه‌ی دانش‌آموزان، در هر سطحی، می‌توانند از آن استفاده کنند.
اعداد مختلط
در این بخش از وبگاه، با انتخاب شبیه‌ساز مربوط به اعداد مختلط که با عنوان Fraction Matcher ذخیره و بارگذاری شده است، وارد فضای اجرای آن می‌شویم.
نتیجه‌گیری
با توجه به اینکه امروزه فضای استفاده از فناوری‌های هوشمند برای دانش‌آموزان جذاب‌تر است، معلمان خلاق و باهوش می‌توانند، با استفاده از این نرم‌افزار، آموزش‌های خود را تنوع ببخشند و اثربخشی کلاس درس را ارتقا دهند. کاربرد این نرم‌افزار موقعیت مناسبی برای تغییر فرهنگ آموزش و انتقال محل تدریس و تکلیف به فضاهای خارج از مدرسه فراهم می‌آورد. همچنین فضای شاد و پر از رنگ و طرح‌های متعدد و دوستداشتنی بر عملکرد مغز و یادگیری بسیار اثرگذار است. از سویی در این نرم‌افزار امکان بازی و آزمایش عملی اما مجازی به مخاطب داده می‌شود که روند آموزش در حالت گروهی را با همکاری یکدیگر به‌صورت پژوهشی پیش ببرند. در این حالت ویژگی تعاملی‌بودن این ابزار بیشتر و بهتر به خدمت گرفته می‌شود.
پی‌نوشت‌ها
1. Phet
2. STEM
3. http://phet.colorado.edu
منبع
https://phet.colorado.edu