مقاله‌ای از «رشد آموزش تاریخ»
ناپلئون برای حمله به هندوستان باید از ایران عبور می‌کرد. از این‌رو پس از مکاتباتی با فتحعلی‌شاه قاجار و فرستادن نماینده به ایران مقدمات ارتباط با ایران را فراهم کرد. فصل‌نامه رشد آموزش تاریخ در مقاله‌ای به این ارتباط پرداخته
است.
دکتر شکوه‌السادات اعرابی هاشمی و الهام محمدی گهروئی نویسندگان این مقاله‌اند.
علل توجه ناپلئون بناپارت به ایران بخشی از این مقاله است. در این بخش می‌خوانیم: «هدف نهایی ناپلئون این بود که با اتحاد با ایران و حمله به هندوستان، انگلستان را شکست دهد و بزرگ‌ترین مستعمره آن را به چنگ آورد. این در زمانی بود که انگلستان به برکت تصاحب امپراتوری
هندوستان با صرف هزینه‌های سنگین و دادن کشته‌های زیاد بر تمام دشمنان خود، غالب شده و در خلیج فارس نیز صاحب موقعیتی عالی شده بود و لذا به هیچ دشمنی، چه اروپایی و چه آسیایی اجازه نمی‌داد به قلمرواش دست یابد.»
در ادامه مقاله آمده است: «اولین‌بار که ناپلئون بناپارت به فکر شرق افتاد در فوریه 1850 میلادی بود. هدف وی از ایجاد اتحاد و برقراری ارتباط با ایران دو دلیل عمده داشت. 1. ایران را علیه روسیه تحریک و تشویق کند. 2. ایران را برای تصرف هندوستان با خود همراه کند که
البته دلیل دوم به مراتب قوی‌تر بود. از سوی دیگر اشغال شهرهای قفقاز به‌وسیله ارتش روسیه و کوتاهی انگلستان نسبت به تقاضاهای کمک دولت ایران و شرایط سنگینی که انگلیس برای اعطای کمک خود قائل شده بود باعث شده بود که توجه دولت ایران به فرانسه معطوف گردد.» این توجه
دوجانبه باعث انعقاد عهدنامه فین‌کنشتاین شد: «به موجب این عهدنامه ایران متعهد شد اعلان جنگ فوری به انگلستان بدهد و نیز عموم انگلیسی‌ها از ایران طرد شوند و از ورود انگلیسی‌ها به خاک ایران ممانعت به‌عمل آید. هم‌چنین ایران برای حمله به متصرفات انگلیس در هند با
افاغنه متحد شود تا مسیر عبور لشکریان فرانسوی برای حمله به هند هموار گردد. در مقابل فرانسه متعهد شد ضامن استقلال ممالک ایران باشد و حق مالکیت ایران بر گرجستان را به رسمیت بشناسد و به قدر لزوم برای ایران اسلحه تدارک ببیند. فرانسه هم‌چنین وعده داد قوای روسیه
را مجبور به تخلیه خاک ایران و گرجستان کند و در صورت لزوم در عقد عهدنامه صلح دخالت نماید.»
نویسندگان مقاله در ادامه به عهدشکنی فرانسه و پیامد خسارت‌بار اتحاد ایران و فرانسه پرداخته‌اند.
متن کامل مقاله در فصل‌نامه رشد آموزش تاریخ، شماره 59، تابستان 1394 منتشر شده است.