آموزش پیش‌دبستانی و رفتارهای اجتماعی عنوان مقاله‌ای از است که در جدیدترین شماره «فصلنامه رشد آموزش پیش‌دبستانی» منتشر شده است
رشد اجتماعی کودکان، هدف‌های اجتماعی شدن، مؤلفه‌های مهارت اجتماعی و عوامل مؤثر در رشد آن‌ها از جمله بخش‌های این مقاله هستند.
نویسنده مقاله ابتدا به مفهوم اجتماعی شدن پرداخته است: «اجتماعی شدن به‌معنای هم‌سازی و همنوایی فرد با ارزش‌ها و هنجارها و نگرش‌های گروهی و اجتماعی است. به بیان دیگر، اجتماعی شدن فراگردی است که به‌واسطه آن هر فرد دانش و مهارت‌های اجتماعی لازم برای مشارکت مؤثر و فعال در زندگی گروهی و اجتماعی را کسب می‌کند. مجموعه این ارزش‌ها، هنجارها؛ نگرش‌ها و مهارت‌ها فرد را قادر می‌سازد که با گروه‌ها و افراد جامعه، روابط و کنش‌های متقابل داشته باشد. فراگرد اجتماعی شدن، امری مستمر و به اعتباری مادام‌العمر است.»
مهارت‌های اجتماعی موضوع دیگری است که نویسنده مقاله به آن اشاره کرده است: «به‌طور کلی، مهارت‌های اجتماعی به رفتارهای آموخته شده و مقبول جامعه اطلاق می‌شود؛ رفتارهایی که به‌واسطه آن‌ها شخص می‌تواند با دیگران به نحوی ارتباط متقابل برقرار کند که به بروز پاسخ‌های مثبت و پرهیز از پاسخ‌های منفی بینجامد. مورگان به این نکته اشاره دارد که مهارت‌های اجتماعی نه‌تنها امکان شروع و تداوم روابط متقابل و بحث با دیگران را فراهم می‌آورد بلکه توانایی نیل به اهداف و ارتباط با دیگران را نیز در شخص ایجاد می‌کند. هر اندازه انسان در ارتباط با دیگران بیشتر و همه‌جانبه‌تر بتواند به هدف‌های خویش برسد، ما او را در زمینه‌های اجتماعی ماهرتر می‌دانیم.»
به گفته نویسنده مقاله، عوامل مؤثر در رشد مهارت‌های اجتماعی کودکان به سه بخش تقسیم می‌شود: ارتباط با هم‌سالان؛ ارتباط با بزرگ‌سالان و ارتباط با خانواده.
در ادامه مقاله درباره تأثیر دوره پیش‌دبستانی بر رفتارها و مهارت‌های اجتماعی کودکان می‌خوانیم: «طبق تحقیقات انجام شده دوره پیش‌دبستانی تأثیرات مثبتی بر رشد و سازگاری کودک دارد. میان یادگیری نوآموزانی که دوره پیش‌دبستانی را سپری کرده‌اند و کسانی که این دوره را نگذرانده‌اند چهار نمره اختلاف وجود دارد، چرا که این دوره سبب آمادگی بیشتر برای حضور در مدرسه می‌شود و این نوآموزان از توانایی‌های بهتری نسبت به سایرین برخوردارند. دریافت آموزش‌های دوره پیش‌دبستانی مهم‌ترین عامل پیشرفت دانش‌آموزان در مدرسه به‌خصوص در پایه اول است. یادگیری مهارت‌هایی چون سازگاری با محیط، دقت و تمرکز حواس، نظم‌پذیری ذهن، هماهنگی دیداری حرکتی و یادگیری جهت‌ها مفاهیمی هستند که در دوره پیش‌دبستانی به خوبی آموزش داده می‌شوند. در خصوص رشد هوش، تجارب کودکان نشان‌دهنده آن است که 70 درصد رشد ذهنی کودکان در 5 تا 8 سالگی صورت می‌پذیرد. بنابراین دوره‌های پیش‌دبستانی می‌توانند تأثیر به‌سزایی بر رشد همه‌جانبه کودک داشته باشند؛ مشروط بر آنکه مربیان مراکز با روان‌شناسی کودک و ویژگی‌های رشد وی در این سنین آشنایی کامل داشته باشند و امکانات و محیط برگزاری چنین دوره‌هایی نیز مناسب رشد ذهنی، شناختی، عاطفی و اجتماعی کودکان باشد.»
نویسنده: منصور محمودی
کلیدواژه‌ها: آموزش، پیش‌دبستانی، آموزش پیش‌دبستانی، رفتار اجتماعی