یادگیری مشارکتی نوعی تصمیمگیری آموزشی است که نظریههای کارشناسانه مربوط به روش یادگیری دانشآموزان را در حوزههای حسی، حرکتی، ادراکی و عاطفی منتقل میکند. «فصلنامه رشد آموزش تربیتبدنی» در جدیدترین شماره خود مقالهای را به این موضوع اختصاص داده است.
آنها عناصر ضروری در یادگیری مشارکتی را چنین برشمردهاند: «معلمان با استفاده از شیوه یادگیری مشارکتی و بر اساس رابطه میان دانشآموزان، به برنامهریزی فعالیتهای حرکتی در گروههای کوچک میپردازند. در دستیابی به حداکثر یادگیری، چهار عامل زیر مؤثرند:
ـ تشکیل گروهها
ـ ارتباط متقابل مثبت
ـ مسئولیتپذیری فردی
ـ یادگیری مهارتهای مشارکتی»
ساختارهای یادگیری مشارکتی عنوان بخش دیگری از این مقاله است. در این بخش میخوانیم: برای آنکه معلمان تربیتبدنی بتوانند روش یادگیری مشارکتی را به طور مؤثر به کار گیرند، باید ساختارهای یادگیری مشارکتی را بشناسند و آنها را عملاً انجام دهند. کاگن، جانسون و همکارانش و گرینسکی معتقدند که روشهای زیر در تربیتبدنی مشارکتی کاربرد زیادی دارند:
1. تفکر، مشارکت و اجرا
2. محاسبه امتیاز جمعی
3. نظارت بر فعالیتهای یکدیگر
4. بازی مشارکتی
نویسندگان مقاله روش بازی مشارکتی را چنین توضیح دادهاند:
ـ معلم برای اینکه دانشآموزان از این روش آموزشی شناخت بیشتری حاصل کنند، میتواند با طرح پرسشهایی به توضیح، شرح و بررسی مشکلات ناشی از یادگیری آنها بپردازد.
ـ معلم مستقیماً به آموزش آن دسته از مهارتهای مشارکتی میپردازد که برای دانشآموزان ضروری هستند و تأکید میکند که آنان بدون یادگیری این مهارتها هرگز به اجرای مجموعه فعالیتهای این بازی موفق نخواهند شد.
ـ معلم باید این تفکر را میان دانشآموزان ایجاد و تقویت کند که آنان به هیچوجه نمیتوانند مستقل از یکدیگر موفق شوند، مگر آنکه بدون استثنا همه مهارتها را بهطور صحیح انجام دهند.
ـ دانشآموزان زمانی در فعالیت شرکت میکنند که معلم همه مهارتها و رفتارهایی را که در موفقیت گروه مؤثرند تبیین کند.
ـ معلم پس از هر جلسه تمرین میتواند میزان موفقیت یا عدم موفقیت دانشآموزان را در اجرای مهارتهای متفاوت بررسی و ارزیابی کند.
ـ معلم میتواند دانشآموزان را به تفکر درباره یک فعالیت و نحوه تقسیم کار برای رسیدن به هدف به نحوی آسانتر و سریعتر تشویق کند.
نویسندگان: محمدعلی جهاندیده و غلامعلی لطفی، دبیران تربیتبدنی آموزشوپرورش استان فارس
کلیدواژهها: یادگیری مشارکتی، آموزش تربیتبدنی، آموزش