پلی دیمتیل سیلوکسان معمول و پرکاربردترین اعضای خانواده سیلیکونها به شمار میرود. فصلنامه «رشد آموزش شیمی» در جدیدترین شماره خود مقالهای را به معرفی و کاربرد آن اختصاص داده است
در ابتدای این مقاله میخوانیم: «سیلوکسانها ترکیبهایی سیلسیمدار با خواص صنعتی مهمی از جمله نفوذپذیری زیاد، مقاومت در برابر قلیاها و برخورداری از سطحی آبگریز هستند. این مواد در شکل پلیمری، خواص خود را در محدوده گستردهای از تغییرات محیطی حفظ میکنند.
برخلاف پلیمرهای آلی، این ترکیبها در برابر اکسایش، پایداری بیشتری از خود نشان میدهند و بهعنوان عایقهای الکتریکی، کارایی بیشتری دارند. کم بودن نقطه انجماد، کشش سطحی و نیروی جذب باعث کاربردهای گوناگون این مواد شده است.»
درباره کاربرد این ماده میخوانیم: «نوع فعال شده دیمتیل سیلوکسانها بهعنوان داروی ضد نفخ به نام دایمتیکون و سایمتیکون شناخته شده است. این ماده در ترکیب با داروها در شکل قرص و شربت نیز استفاده میشود. نمونهای از این داروها شربت آلومینیوم ام.جی است که حاوی آلومینیوم هیدروکسید، منیزیم هیدروکسید و سایمتیکون است.
در کارخانههای تهیه قند، مربا، نوشابه و آدامس از این ماده استفاده میشود و بهعنوان افزودنی در تهیه غذاهای فراوری شده کاربرد دارد. از جمله کاربردهای صنعتی آن باید به استفاده از آن بهعنوان عامل ضد کف در حفاری چاههای نفت یا فرایند سیمانکاری دیواره چاهها و صنایع چوب و کاغذ اشاره کرد. در صنایع تولید رنگ و رنگرزی نیز از این ماده استفاده میشود.»
در ادامه آمده است: «از پلیمر این ترکیب، PDMS، به دلیل برخورداری از پایه سیلیکونی، بهعنوان نرمکننده در فراوردههای بهداشتی و آرایشی استفاده میشود. غشاهای PDMS پر شده با نانوذرههای زئولیتی در جداسازی گازهای پروپان، متان، هیدروژن و کربندیاکسید مناسب شناخته شده است. این ترکیب در استخراج پروتیینها به روش کروماتوگرافی سودمند بوده است.»
نویسنده: بهاره محبعلی، معلم شیمی اسلامشهر
کلیدواژهها: مواد افزودنی، ضد کف