شیرینکنندهها از افزودنیهای پرکاربرد در صنایع غذایی هستند و ساخارین از جمله قدیمیترین آنهاست. «فصلنامه رشد آموزش شیمی» در جدیدترین شماره خود مقالهای را به شیرینکنندهها اختصاص داده است
در ابتدای مقاله میخوانیم: «ساخارین از جمله قدیمیترین شیرینکننده های مصنوعی است که در جریان بررسی واکنش اکسایش ترکیبهای آلی حاوی گوگرد و نیتروژن ساخته شد. این ماده 300 بار از قند شیرینتر است و برای بیماران دیابتی و افرادی که باید مصرف کالری خود را کنترل کنند به جای قند توصیه میشود.»
در بخش دیگر مقاله آمده است: «در سال 1960 نتایج یک بررسی اثر ساخارین روی 1000 موش آزمایشگاهی به این ترتیب گزارش شد: تنها دو موش پس از مصرف طولانی مدت این ماده به سرطان مثانه مبتلا شدند اما بررسیهای دیگر تائید کننده افزایش احتمال ابتلا به سرطان مثانه در موشها بود.
از این رو سازمان غذا و دارو مصرف ساخارین را محدود کرد و در سال 1977 از سوی دولت کانادا، مصرف آن ممنوع اعلام شد.
ادامه پژوهشها نشان داد که مصرف ساخارین در انسان از نظر سرطانزایی، بی خطر است اما بنا به دستور سازمان غذا و دارو باید روی همه فراوردههای حاوی ساخارین هشداری با این مضمون برای مصرفکننده قرار داده میشد: این فراورده حاوی ساخارین است که در موش سبب سرطان میشود.»
در بخش دیگر مقاله آمده است: «با اینکه حذف قند و مصرف شیرینکنندهها در کنترل قند خون افراد دیابتی موثر است اما باید توجه کرد که مواد غذایی دیگر از جمله آرد، لبنیات یا میوهها هم از قند برخوردارند.
از سوی دیگر مواد غذایی مرکب ممکن است حاوی کالری زیاد باشند و در نتیجه با مصرف این جایگزینها کالری به صفر نمیرسد. بنا به استاندارد مراقبت از بیماران دیابتی که در سال 2009 از سوی انجمن دیابت ایالات متحده صادر شد، مصرف شیرینکنندههای بدون کالری در محدوده توصیه شده سازمان غذا و دارو بی ضرر است.»
نویسنده در ادامه و در جدولی شیرین کنندههایی را معرفی میکند که این سازمان مصرف آنها را در حد مقدار مشخصی محدود کرده است.
نویسنده: پروین نعمتی، کارشناس ارشد شیمی آلی و معلم شیمی طارم
کلیدواژهها: شیرینکننده مصنوعی، ساخارین، سازمان غذا و دارو