بررسی سیمای زن و نقش او در ادبیات امری ضروری است چرا که نیمی از جمعیت دانش‌آموزی ما را دختران جوانی تشکیل می‌دهند که هنوز شخصیت آنها کامل نشده است. فصل‌نامه «رشد آموزش زبان و ادبیات فارسی» در مقاله‌ای به این موضوع پرداخته است
در ابتدای این مقاله می‌خوانیم: «از نظر تیپ‌شناسی، زنان را در این کتاب‌ها می‌توان به دو دسته کلی تقسیم کرد: سنتی و روشنفکر. هر کدام از این‌ها، زیر شاخه‌هایی چون روستایی و شهری دارد.
در مجموع، وجود شخصیت مرد نسبت به زن چشم‌گیرتر و فراگیرتر است. اغلب زنان در این کتاب‌ها، در مجموعه زنان سنتی قرار می‌گیرند.»
نویسنده مقاله درباره حضور زنان روشنفکر در کتاب‌های دوره متوسطه چنین آورده است: «این گروه به‌عنوان شخصیت داستانی حضور بسیار کم‌رنگی دارد.
منظور ما از این زنان، بیشتر نویسندگان و شاعران این قشر است. این زنان در اقلیت‌اند اما وجود دارند. زن روشنفکر زاویه دید وسیعی دارد. قدرت اندیشه‌اش فراتر از دایره اعتقادات و سنت‌هاست. او از مرز روزمرگی بیرون آمده و با مسائل اجتماعی، سیاسی، علمی و... سروکار دارد. دست به قلم می‌برد و دغدغه‌های خود را با دیدی زنانه و وسیع بیان می‌کند.
یک‌سویه‌نگری در آثار چنین زنی کمتر دیده می‌شود. در انقلاب حضور فعال دارد و بیان اوضاع مملکت برایش به‌عنوان دغدغه مطرح است.
از جمله زنان روشنفکر و نوگرا، نویسنده و شاعر که در کتب ادبیات؛ درسی به آنها اختصاص داده شده، طاهره صفارزاده، فاطمه راکعی، سیمین دانشور، پروین اعتصامی، هلن کلر، زیبالنسا و هریت بیچراستو را می‌توان نام برد.»
نویسنده مقاله در ادامه به جایگاه زن در اشعار کتب ادبیات دوره متوسطه اشاره کرده است.
نویسنده: فرنگیس آذرشین، دبیر ادبیات مدارس شیبکوه
کلیدواژه‌ها: تیپ‌شناسی، زن، ادبیات متوسطه
برای دریافت فایل PDF این مقاله کلیک کنید