«سندروم‌های مدیریت» عنوان مقاله‌ای است که در جدیدترین شماره فصل‌نامه «رشد مدیریت مدرسه» منتشر شده است
در ابتدای مقاله آمده است: «تجربه نشان داده است همان
مدیرانی که قرار است اسباب اثر‌بخشی مدرسه باشند، خواسته یا ناخواسته از طریق
نگرش، رفتار و در نهایت تصمیم‌های خود، زخم‌های جبران‌ناپذیری بر پیکرة مدارس و
اعضای تحت امر خود وارد می‌سازند. از یک منظر، به این زخم‌های از خود خوردة
مدیریتی «سندروم‌های مدیریتی» اطلاق می‌شود. منظور از سندروم‌های مدیریتی، گرفتاری‌هایی
است که یک مدیر، دانسته یا ندانسته برای خود، همکاران و سازمان درست می‌کند. این
گرفتاری‌ها زاییدة موقعیت‌های نامطلوبی است که یک مدیر مدرسه بی‌آنکه خود خواسته
باشد، در آن‌ها قرار گرفته است، اما تلاشی در جهت خارج شدن از این موقعیت‌های
ناخوشایند نمی‌کند.»
نویسندة مقاله در ادامه عناصر اشکال مبین رهبری مخرب را
مورد بررسی قرار داده است که عبارتند از:
ـ رفتارهای مخرب نظام‌مند و تکراری
ـ تعمد در ارتکاب اشتباه
ـ تجاوز به منافع مشروع سازمان
ـ رهبری افراطی
ـ رهبری مستبدانه و ظالمانه
ـ رهبران گروگان‌گیر
ـ رهبران حمایت‌کنندة خیانت‌کار
در توضیح رهبری افراطی می‌خوانیم: «این نوع رهبران دارای
حالت تخریبی همه‌جانبه هستند. آن‌ها همزمان با انجام دادن رفتارهای ضدسازمانی
مانند غیبت، طفره رفتن از مسئولیت‌ها، خیانت و یا سرقت، تحکم و زورگویی به
کارمندان را نیز به نمایش می‌گذارند. مواردی مانند مشکلات عملکردی خاص ناشی از
فعالیت‌های تجاری، ناتوانی در سازگاری با شرایط جدید یا توسعة مهارت‌های مدیریتی
ضروری، عدم حساسیت نسبت به دیگران توأم با نشان دادن رفتار پرخاشگرانه، نشانه‌هایی
از رهبران افراطی هستند.
عبوس بودن، خودخواهی، عدم تزکیه نفس، عدم موفقیت در اجرای
وظایف و مسئولیت‌های محوله و عدم توفیق در ایجاد گروه‌های کاری نیز وجهی دیگر از
رفتارهای این رهبران محسوب می‌شود. علاوه بر این، برخی از این رهبران به شدت آرمان‌گرا
و رویاپردازند و به جای تمرکز بر مسئولیت‌های کنونی خود، به موقعیت شغلی آینده‌شان
می‌اندیشند و زمان و تلاش زیادی را صرف جلب رضایت بالادستان می‌کنند؛ لذا کارآمدی
کارمندان در این‌گونه سازمان‌ها افت می‌کند و به‌دلیل ناتوانی رهبران در تغییر
شیوه‌های مدیریت و وابستگی به عناصری عمدتاً سیاسی، شالوده‌های سازمان دچار تزلزل
می‌شود. در مجموع، این نوع رهبری نمونة بارز شکست مدیریت است و این‌گونه رهبران
هرگز از اشتباهات خود درس نمی‌گیرند.»
نویسنده: دکتر علی خلخالی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی رامسر
کلیدواژه‌ها: سندروم مدیریتی، رهبری ظالمانه، رهبری افراطی، رهبری مخرب
برای دریافت فایل PDF این مقاله کلیک کنید.