منبع: «رشد آموزش زیست‌شناسی»
جانوران با سازوکارهای متفاوتی خود را با محیط متغیر بیرونی سازگار می‌کنند. گروهی از این ساز و کارها مربوط به سازوکارهای فیزیولوژیک و رفتاری است که جانوران آن‌ها را برای تنظیم دما به کار می‌برند. یکی از مقاله‌های مجله رشد آموزش
زیست‌شناسی با ترجمه «الهه علوی» به این موضوع پرداخته است.
در بخش «تنظیم دما در پرندگان و پستانداران» آمده است: «پرندگان و پستانداران فعال‌ترین مهره‌داران‌اند و پیچیده‌ترین رفتارها را دارند. می‌توانند در زیست‌گاه‌های سراسر زمین زندگی کنند، زیرا خونگرم‌هایی با دمای ثابت‌اند و با گرمای سوخت و سازی، دمای
بدن را بین 35 تا 43 درجه سانتی‌گراد حفظ می‌کند. سازوکارهای خنک‌کننده متفاوتی مانع از گرم شدن، بیش از حد پرندگان می‌شود. پرندگان برای کاهش گرما، خنک‌کننده تبخیری غدد عرقی و یا تنفس تند ندارند. بعضی پرندگان کیسه‌ای با رگ‌بندی زیاد (کیسه گلویی) در قفسه سینه دارند
که می‌توانند آن را برای افزایش تبخیر از دستگاه تنفسی به لرزش درآورند. بعضی پرندگان سازوکارهایی برای ممانعت از اتلاف گرما دارند. پرها به‌خصوص کرک‌‌ها، عایقی عالی برای کاهش اتلاف گرما از پوست‌‌اند. گونه‌های آبزی که گرما را از طریق پاها از دست می‌دهند، در آنجا
برای کاهش اتلاف گرما، رگ‌های محیطی مبادله‌کننده گرمایی با جریان متضاد دارند. پستاندارانی که در نواحی سرد زندگی می‌کنند، مثلاً روباه قطبی و گوزن شمالی، نیز این رگ‌های مبادله‌کننده را در اندام‌های انتهایی دارند...»
ادامه این مقاله به موضوعاتی مانند تولید گرما در پرندگان و پستانداران، تنظیم دما در بی‌مهرگان و راه‌حل‌هایی برای نوسان‌های دما اختصاص دارد.
متن کامل این مقاله در فصل‌نامه رشد آموزش زیست‌شناسی، شماره 86، بهار 1391
منتشر شده است.