کتاب مناسب
1. کتاب مناسب را انتخاب کنید: کتابی با سن کودک متناسب است که او برای مثال از هر 100 کلمهی موجود در هر صفحهی آن، 95 کلمه را بلد باشد. این نشان میدهد کتاب، مناسب سن و سواد اوست. بیش از این مقدار آگاهی، یعنی اینکه کتاب برای سواد مطالعهی کودک کم است و کمتر از این مقدار، یعنی کتاب موردنظر برای سواد مطالعهی کودک زیاد است. در هر دو حالت، کودک از مطالعهی کتاب دلزده خواهد شد. (برای آگاهی از میزان مهارت دانشآموزان، یک صفحه از کتاب را با هم و بلند بخوانید.)
دنبال کردن کلمات
2. بر دنبالکردن کلمات تأکید کنید: به بچهها بگویید وقت مطالعهی کتاب در مدرسه یا منزل، انگشتشان را زیر کلمهها و جملهها بگذارند و یا با مداد آنها را دنبال کنند. این کار از هر نظر به فراگیری بهتر کلمهها کمک میکند.
یادداشت برداری
3. یادداشتبرداری را آموزش دهید: بچهها باید کلمههایی را که معنیشان را نمیدانند، یادداشت کنند. سپس معنیها را بپرسند و روبهروی کلمهها بنویسند. پیش از شروع دوبارهی مطالعه، یکبار دیگر کلمهها را بخوانند و معنی آنها را یادآوری کنند.
با هم بخوانید
4. با هم بخوانید: ساعتی از کلاس درس را به مطالعهی دستهجمعی اختصاص دهید. علاوه بر اینکه میتوانید تعدادی صفحه را مشخص کنید و با بچهها قرار بگذارید آن تعداد صفحه را در خانه مطالعه کنند و جلسهی بعد به مدت نیم ساعت دربارهی کتاب در کلاس با هم صحبت کنید.
جمله سازی
5. بر جملهسازی تأکید کنید: از کلمههای کتاب، بهویژه کلمههای تازه، تعدادی را انتخاب و در جملهسازی از آنها استفاده کنید. این کار به خاطر سپردن بهتر کلمهها و فراگیری کاربرد درست آنها در جمله را سادهتر میکند.
زمان مشخص
6. در زمانهای مشخص کتاب بخوانید: مدتزمان مطالعهی کتاب در روز باید مناسب باشد. برای مثال، با یک ربع آغاز کنید و بهتدریج زمان را افزایش دهید. اگر زمان مطالعه را از ابتدا زیاد در نظر بگیرید، بچهها دلزده میشوند.
صحبت کردن
7. صحبت کنید: با بچهها دربارهی کتابی که همه در حال خواندن آن هستند، صحبت و گرههای احتمالی داستان را برای آنها باز کنید. به والدین هم بگویید در منزل این کار را انجام دهند.
پیاده روی نکردن
8. زیادهروی نکنید: بعضی از والدین اصرار دارند کتابهایی بالاتر از سن یا سواد کودک به آنها معرفی شود. این کار اشتباه است. کتاب انتخاب شده باید با سن و سواد کودک متناسب باشد تا او را دلزده نکند.
شناسایی لغات
9. لغتها را شناسایی کنید: مطالعه یکی از راهکارهای آموزش لغتهای جدید به دانشآموزان است. علاوه بر روش جملهسازی، با روش «همخانواده» هم میتوانید این کار را انجام دهید. به بچهها بگویید کلمههای ناآشنا (چه از نظر معنی و چه تلفظ و دیکته) را یادداشت کنند. سپس برای اینکه کلمهها را یاد بگیرند، ابتدا تلفظ، سپس معنی و سپس همخانوادههای آنها را به بچهها بگویید. یادگرفتن املا، معنی و تلفظ کلمههای تازه با کمک همخانوادههای آنها، روش بسیار خوبی است. به این دلیل که علاوه بر شناخت خود کلمه، چند کلمهی تازه را هم یاد خواهند گرفت.
نشانه ی تصویری
10. با تصویر بیاموزید: برای آموزش «کلمه» یا «حرف» تازه میتوانید از تصویر و کلمه کمک بگیرید. برای کلمه، تصویر نشان دهید یا نقاشی کنید. برای حروف، کاربرد آن حرف را در چند کلمهی مختلف یاد بدهید. برای مثال، حرف «ف» را در کلمهی «برف» و «کفگیر» نشان دهید. با تصویر و نوشتن کلمه در کنار آن، حرف موردنظر در یاد بچهها میماند.
تنوع
11. تنوع ایجاد کنید: سعی کنید در انتخاب کتاب برای بچهها، تنوع موضوع، نویسنده و حتی تصویرگری را در نظر بگیرید؛ علاوه بر آن، تنوع در انتخاب کتاب ایرانی و ترجمهشده را هم در نظر بگیرید.
مطالعه ی دیجیتالی
12. دیجیتالی مطالعه کنید: قیمت کتاب ارزان نیست. از طرف دیگر، بچهها باید نحوهی استفادهی مناسب از موبایل، تبلت یا لپتاپ را هم یاد بگیرند. یکی از راهکارهای این موضوع، مطالعهی آنلاین است. ضمن اینکه هزینهی خرید کتاب به شکل آنلاین، بهمراتب پایینتر از نوع کاغذی آن است.