لطفا ببینید!
سبک دیداری
در این سبک، فراگیرندگان از طریق دیدن و ارائهی نمایشی اطلاعات بهتر یاد میگیرند. برای این گروه استفاده از تصویر، نمودار، شکل، نقشه و زبان بدن مورد توجه و مؤثر است.
در کلاس نقشه بکشیم
یکی از فعالیتهای جذاب کلاسم این است که از دانشآموزان میخواهم برای درسهایی که امکان دارد، نقشهی مفهومی طراحی کنند. گاهی هم خودم نقشههایی تهیه میکنم و برخی از جاهای آن را خالی میگذارم تا دانشآموزان مطابق درس، موارد را پیدا و در جای درست در نقشه جا دهند. این کار کمک میکند علاوه بر یادگیری شیوهی خلاصه کردن درس، پیوند و ارتباط محتوایی هر درس برای آنها شکل بگیرد و سازمان یابد و مطالب بهتر در ذهنشان باقی بماند.
لطفاً گوش کنید!
سبک شنیداری
در این گروه، یادگیرندگان مطالب را از طریق گوش دادن و آموزش شفاهی بهتر یاد میگیرند. آموزشهای شفاهی مانند سخنرانی یا دریافت توضیحات توسط شخص دیگر، برای این گروه مؤثر است.
در کلاس (حل شفاهی مسئله)
از جمله شیوههایی که در کلاس استفاده میکنم، روش تدریس اعضای تیم است که گاهی نه برای درس جدید، بلکه از ایدهی آن برای دورهی درس یا رفع اشکال بهرهمند میشوم. برخی از دانشآموزان هنگامی که درس را از زبان دوستان خود میشنوند و در گروه قرار میگیرند، عمیقتر و گستردهتر یاد میگیرند. برای مثال، در حل مسئلههای ریاضی، بهجای اینکه مانند دهههای گذشته هر مسئله را یک دانشآموز روی تخته حل کند و بقیه تماشاچی باشند، مسئلههایی را که در خانه حل کردهاند، به هر تیم میسپارم تا هر کدام را به گروه توضیح دهند. توضیح دادن دربارهی اینکه مسئلهی خود را چگونه حل کردهاند، هم به رفع اشکال برای فرد توضیحدهنده و هم به فهم بیشتر برای شنونده میانجامد. من هم با گردش در میان گروهها از وضعیت هر کدام مطلع میشوم و بر کارشان نظارت میکنم.
وقت نوشتن است!
سبک خواندنی- نوشتنی
با این سبک، دانشآموزان از طریق نکتهبرداری و خواندن متون نوشتاری یا چاپی بهتر یاد میگیرند. نوشتن، یادداشتبرداری و نکتهبرداری از متن در یادگیری این افراد تأثیرگذاراست.
در کلاس (نامهای برای دعوت)
معمولاً دانشآموزان از نوشتن لذت نمیبرند. این برداشت، حاصل تجربهی من در چند سال معلمی است. به همین دلیل تلاش میکنم برخی فعالیتها را با نوشتن ترکیب کنم تا تجربهی نوشتن و تأثیر آن بر یادگیری بهتر، دست کم برای آن دسته که سبک یادگیریشان بر این مبناست، شکوفا شود. برای مثال، در فعالیتی از دانشآموزان خواستم پاسخ سؤالی را که از محتوای درس، اما بهصورت چالشی و ابهامآمیز طراحی کرده بودم، روی دو برگه بنویسند و به دو نفر از کلاس ارائه دهند. البته این کار را با سرعت انجام دهند. اگر دو نفر دریافتکننده با پاسخ او موافق بودند، روی همان برگه جملهی من با این پاسخ موافقم را بنویسند و به فرد برگردانند. اگر موافق نبودند، جملهی من با این پاسخ موافق نیستم را بنویسند و به فرد بازگردانند. اگر فرد برگهی موافقت هردو نفر را دریافت کند، گروه سهنفرهی آنها شکل میگیرد، ولی اگر هرکدام از افراد موافقت نکرده بودند، او باید تلاش کند پاسخ دریافت موافقت را برای نفرات دیگر بفرستد تا بالاخره دو نفر موافق داشته باشد. به همین علت سرعت در کار اهمیت دارد.
پس از شکلگیری گروهها، حالا سؤال دیگری به هر گروه ارائه میشود. این سؤالات که از قبل طراحی شدهاند، از سطوح گوناگون هستند. به گروههایی که به سؤال قبلی پاسخ درست دادهاند، پرسشی سختتر و به گروهی که پاسخ نادرست داده بودند، سؤالی با سطح پایینتر میدهم. حالا هر گروه مسئول نوشتن پاسخ سؤال جدید و در صورت نیاز اصلاح پاسخ گذشته است.
یک، دو، سه، حرکت!
سبک جنبشی- حرکتی
از طریق انجام کارهای عملی، تجربی و دستکاری اشیا در فرایندی فیزیکی بهتر فرامیگیرند.
در کلاس (امتحان دوستداشتنی)
یکی از فعالیتهای کلاسی برگزاری آزمونهای ایستگاهی است. روزی که قرار است ارزشیابی ایستگاهی داشته باشیم، بچهها بسـیار مشــتاق و خوشــحالاند، زیرا میتوانند در ایستگاههای متعدد، فعالیتهای متنوعی انجام دهند. هر دانشآموز از ایستگاهی متفاوت یا از چند تای آنها لذت میبرد. از جملهی آنها ایستگاهی است که به انجام یک فعالیت مطابق با آزمون عملکردی اختصاص دارد. برای مثال، لازم است با کمک ابزار اندازهگیری کند و سپس به مسئله پاسخ بدهد یا به کمک وسایل موجود در ایستگاه یک آزمایش طراحی و اجرا کند تا فرضیهای را که روی برگه نوشته شده است بیازماید.
همه را بشناسم؟
غالباً در مواجهه با تئوریهایی مانند سبک یادگیری یا هوشهای چندگانه و مواردی از این دست، این پرسش مطرح میشود که آیا لازم است آموزگار سبک یادگیری هر دانشآموز را بشناسد؟ بدیهی است چنین چیزی غیرضروری است. بهجای تلاش برای شناسایی سبکهای یادگیری همهی دانشآموزان، کافی است معلم زمینههای گوناگون را فراهم کند تا همهی دانشآموزان بتوانند مسیرهای ویژهی یادگیری خود را، که در آن حال بهتری برای آموختن دارند، تجربه کنند. بنابراین، تنوع روشها در فعالیتهای یادگیری، قلب توجه به سبکهای یادگیری دانشآموزان است، بهگونهای که در هر فعالیت دانشآموز بتواند شناخت بهتری دربارهی شیوهی یادگیری خود به دست آورد.