5 آذر؛ روز بسیج مستضعفین
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با توجه به شرایط حساس کشور، امام خمینی (ره)، در روز 5 آذر 1358، خواستار آموزش نظامی همگانی و تشکیل ارتش بیست‌میلیونی شد. مجلس شورای اسلامی این فرمان را در دی‌ماه سال 1359 تصویب کرد. از آن سال تاکنون پنجم آذر روز «بسیج مستضعفین» نامگذاری شده است.
در اندیشه‌ی امام(ره) بسیج نهادی اجتماعی با ابعادی متعدد است. در این نگرش بسیج دیگر صرفاً سازمانی نظامی نیست که فقط در زمان جنگ و برای دفاع در مقابل دشمن شکل گرفته باشد، بلکه نهادی است وسیع که باید پاسخگوی نیازهای اساسی و حیاتی جامعه باشد. به فرموده‌ی امام(ره): «بسیج شجره‌ی طیبه و درخت تناور و پرثمری است که شکوفه‌های آن بوی بهار وصل و طراوت یقین و حدیث عشق می‌دهد. بسیج مدرسه‌ی عشق و مکتب شاهدان و شهیدان گمنامی است که پیروانش بر گلدسته‌های رفیع آن، اذان شهادت و رشادت سر داده‌اند. بسیج میقات پابرهنگان و معراج اندیشه‌ی پاک اسلامی است که تربیت‌یافتگان آن، نام و نشانی در گمنامی و بی‌نشانی گرفته‌اند.»
7 آذر؛ روز نیروی دریایی
هفتم آذر یادآور پایمردی دلاوران نیروی دریایی است که توانستند، در عملیات مروارید، نیروی دریایی عراق را به‌طور کامل از صحنه‌ی نبرد حذف کنند. هدف اصلی این عملیات حمله به سکوهای نفتی البکر و الامیه و نابودکردن ناوچه‌های عراقی بود. در سپیده‌دم هفتم آذر 1359 شمسی، قهرمانان نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در نخستین لحظات عملیات مروارید، چند ناوچه‌ی مدرن و اژدرافکن عراق را به قعر دریا فرستادند. این عملیات با همکاری نیروی هوایی انجام شد و ضرباتی سنگین بر پیکره‌ی نیروی هوایی و دریایی عراق وارد کرد. سرانجام پس از ساعت‌ها نبرد بی‌امان، هنگام ظهر، در حالی‌که دلاورمردان نیروی دریایی آخرین گلوله‌های خود را به‌سوی دشمن نشانه می‌رفتند، «ناوچه‌ی پیکان» مورد اصابت چند موشک قرار گرفت و با کارکنان شجاع خود در شمال خلیج فارس و در دل آب‌های گرم و نیلگون آن جای گرفت و فرمانده‌ی آن، محمد ابراهیم همتی، و همرزمانش به شهادت رسیدند.
بدین ترتیب، رفت‌و‌آمد کشتی‌های نفت‌کش و تجاری برای کشور عراق که از این طریق انجام می‌گرفت و برای این کشور در زمان جنگ نقش اساسی و تعیین‌کننده‌ای داشت، ناممکن شد. از آن سو، 90درصد از صادرات و واردات ایران که از طریق دریا بود، با پیروزی نیروی دریایی ایران و سیادت دریایی ایران در خلیج‌فارس، امکان‌پذیر شد.
امام خمینی(ره) درباره‌ی رزم سلحشوران جان‌برکف نیروی دریایی در هفتم آذر فرمودند: «رویارویی نیروی دریایی ارتش با دشمن و آن همه افتخارات، رزم، رشادت، شهامت و شهادت نشانه‌ای از اقتدار و اعتبار این نیروی بزرگ و سرافراز است.»
28/1/1368
پیام به ملت ایران و نیروهای مسلح
9 آذر؛ ولادت حضرت زینب(س) و روز پرستار
روز پرستار هم‌زمان با ولادت حضرت زینب(س)، نوه‌ی گران‌قدر پیامبر اکرم(ص)، است که در پنجم جمادی‌الاول سال ششم هجری قمری به دنیا آمدند. یحیی مازنی که از علمای بزرگ و راویان حدیث است می‌گوید: «مدت‌ها در مدینه در همسایگی علی(ع) در یک محله زندگی می‌کردم. منزل من در کنار منزلی بود که زینب دختر علی (عیلهما‌السلام) در آنجا سکونت داشت. حتی یک دفعه هم کسی حضرت زینب(س) را ندید و صدای او را نشنید. او هرگاه می‌خواست به زیارت جد بزرگوارش برود، در دل شب می‌رفت، در حالی‌که پدرش علی(ع) در پیش و برادرانش حسن و حسین (علیهماالسلام) در اطراف او بودند. وقتی هم به نزدیک قبر شریف رسول‌الله(ص) می‌رسیدند، امیرالمؤمنین(ع) شمع‌های روشن اطراف قبر را خاموش می‌کرد. یک روز امام حسن(ع) علت این کار را سؤال کرد. حضرت فرمود: اخشی ان ینظر أحد الی أختک زینب؛ از آن می‌ترسم که کسی در روشنی خواهرت را ببیند.»
10 آذر؛ روز مجلس
آیت‌الله سیدحسن مدرس از علمای اصفهان در دوران مشروطه بود که به حمایت از مشروطه‌خواهان پرداخت. وی از طرف فقها، در دوره‌ی دوم مجلس، به‌عنوان یکی از مجتهدانی تعیین شده بود که طبق قانون اساسی مشروطه می‌بایست بر هماهنگی مصوبات مجلس با شرع اسلام نظارت داشته باشند. وی از دوره‌ی سوم تا دوره‌ی ششم نیز نماینده‌ی مردم تهران در مجلس شورای ملی بود. در زمان جنگ جهانی اول، کمیته‌ی دفاع ملی را تشکیل داد و به قم مهاجرت کرد. سیدحسن مدرس با اقدامات رضاخان مخالفت می‌کرد؛ ازاین‌رو، رضاخان وی را به خواف و کاشمر تبعید کرد. شهید مدرس بیش از نُه سال از عمر خود را در تبعیدگاه گذراند. در این مدت، مردم با او آشنایی پیدا کردند و هرگاه فرصتی دست می‌داد و اجازه‌ی خروج وی از تبعیدگاه صادر می‌شد، با مردم ملاقات می‌کرد، به درد دل‌های آن‌ها گوش می‌داد و حتی‌المقدور، به امورشان رسیدگی می‌کرد. این ارتباط به‌ویژه پس از مأنوس‌شدن نگهبانان با وی و اظهار ارادت برخی از آن‌ها به سید گسترش پیدا کرد. شهربانی، طبق مقررات، ماهانه مبلغی را به‌عنوان خرجی در اختیار شهید مدرس قرار می‌داد. طی چند سال و در اثر قناعت و پس‌انداز آن مبلغ ناچیز، مخارج ایجاد آب‌انباری در شهر خواف، برای رفع حوائج عمومی، فراهم شد. به گفته‌ی سیدعبدالباقی، فرزند شهید مدرس که یک بار با وی در خواف ملاقات کرده است، بیشتر مأموران و نگهبانان مرید اخلاق او شده بودند و در حد توان، برای فراهم‌کردن آنچه او نیاز داشت می‌کوشیدند. سرانجام در روز دهم آذر، به‌دستور رضاخان، مأموران حکومتی ایشان را به شهادت رساندند. در ایران دهم آذر، به مناسبت شهادت وی، به نام «روز مجلس» نامگذاری شده است.
16 آذر؛ روز دانشجو
پس از وقوع کودتای ۲۸مرداد ۱۳۳۲، سازمان‌های سیاسی تشکیل‌دهنده‌ی جبهه‌ی ملی، برای دوره‌ی کوتاهی در یک ائتلاف ضعیف، تحت نام نهضت مقاومت ملی به مقاومت سیاسی دست زدند و تظاهرات‌ها و اعتصاب‌های پراکنده‌ای در پاییز همان سال در دانشگاه تهران و همچنین در بازار، از جمله در تاریخ 16 مهر و ۲۱ آبان، در اعتراض به محاکمه‌ی مصدق برگزار شد. چند هفته پس از این وقایع، اعلام شد روابط ایران و انگلیس که در زمان نخست‌وزیری مصدق قطع شده بود، از سر گرفته خواهد شد و ریچارد نیکسون نایب ریاست‌جمهوری وقت آمریکا برای دیدار رسمی به ایران خواهد آمد. این موضوع بهانه‌ی لازم برای اعتراضات را فراهم کرد و در 14 آذر به سفارش نهضت مقاومت ملی، دانشجویان فعال به سخنرانی در کلاس‌ها پرداختند و ناآرامی تمام محوطه‌ی دانشگاه تهران را فرا گرفت. دولت وقت برای پیشگیری از هرگونه اقدام بعدی تصمیم به سرکوب اعتراضات گرفت.
سربازان و نیروهای ویژه‌ی ارتش، پس از هجوم به دانشگاه، به کلاس‌های درس حمله کردند. در این اتفاق صدها دانشجو بازداشت یا زخمی شدند. نیروهای امنیتی در دانشکده‌ی فنی اقدام به شلیک تیر کردند که موجب شهادت سه دانشجوی این دانشکده به نام‌های احمد قندچی، آذر (مهدی) شریعت‌رضوی و مصطفی بزرگ‌نیا شد. فردای آن روز نیکسون به ایران آمد و دکترای افتخاری در رشته‌ی حقوق را در دانشگاه تهران که در اشغال مشهود نیروهای نظامی بود، دریافت کرد.16 آذر در کشورمان روز دانشجو نامگذاری شده و برای بزرگداشت همان سه دانشجوی شهیدی است که به ملاقات رسمی نیکسون، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، با شاه، آن هم چندی پس از کودتای ننگین آمریکایی ۲۸ مرداد اعتراض کردند.