نخستین روز آذرماه از راه رسیده و صدای دل‌انگیز باران صبحگاهی با کلاس درس جغرافیا همراه شده است. دو ماه از سال تحصیلی گذشته است و ما تاکنون با بخش اندکی از جغرافیای طبیعی و انسانی ایران و نیز استانمان، یعنی گیلان، آشنا شده‌ایم. از یک ماه پیش قرار بر این شد که بچه‌های کلاس، به‌عنوان یک کار گروهی، توانمندی‌های استان را به شکل یک روزنامه الکترونیکی ارائه دهند. معلم جغرافیا دانش‌آموزان را به چهار گروه پنج‌نفره تقسیم کرده و از هر گروه خواسته است یک نفر را به‌عنوان سرگروه معرفی و برای گروه یک نام هم انتخاب کنند. گروه «تَمیس» نخستین گروهی است که به معرفی قلمرو کشاورزی در استان گیلان می‌پردازد. صفحه نخست روزنامه این گروه، چند تصویر از مزرعه‌ها، باغ‌ها و شالیزارهای استان را به نمایش گذاشته و با پس‌زمینه موسیقی محلی، حال و هوای کلاس را شادتر کرده است.
هم‌زمان با دیدن زیبایی‌های گیلان، سرگروه توضیح می‌دهد که فعالیت‌های کشاورزی استان به چند دسته تقسیم می‌شوند: دسته نخست شیلات است که با بهره‌گیری از ظرفیت منابع آب‌های داخلی استان شامل مزرعه‌های پرورشی، آب‌بندان، دریاچه پشت سد، خلیج و تالاب انزلی می‌توان برای تولید ماهیان گرم‌آبی، سردآبی و خاویاری برنامه‌ریزی کرد. همچنین، در دسته کشاورزی دریایی، با تأکید بر کشت گیاهان دریایی (جلبک) و ایجاد مزرعه‌های ماهی، دانش‌آموختگان رشته‌های تکثیر و پرورش ماهیان گرم‌آبی و سردآبی، فراوری آبزیان و تولید کنسرو و تولید فراورده‌های گوشتی، آینده کاری مناسبی، به‌ویژه در شهرستان‌های شفت، لنگرود، آستارا، بندرانزلی و آستانه اشرفیه خواهند داشت.
دومین صفحه روزنامه گروه تمیس دسته زراعت و باغداری در استان گیلان را به نمایش می‌گذارد که با پخش گزیده‌هایی از یک مستند درباره یک کارآفرین برتر در حوزه گیاهان دارویی آغاز می‌شود. در ادامه و بر اساس یافته‌های این گروه، استان گیلان در کشت انواع برنج و چای، زیتون، قارچ، گردو، بادام‌زمینی، فندق، ابریشم، کیوی، مرکبات، و انواع کشت‌های گلخانه‌ای و زراعت چوب، به‌ویژه در شهرهایی همچون رضوانشهر، ماسال، رشت، لاهیجان، رودسر، لنگرود، سیاهکل و املش، ظرفیت‌های فراوانی دارد. افرادی که در رشته‌های امور باغی و زراعی، ماشین‌های کشاورزی، زراعت غلات و حبوبات، پرورش دانه‌های هسته‌دار، کشت‌وکار ماشینى(مکانیزه)، پرورش کرم ابریشم، زراعت گیاهان علوفه‌ای، کشت گیاهان دارویی، پرورش گیاهان جالیزی و سبزی، پرورش میوه‌های هسته‌دار و پرورش درخت و درختچه‌های زینتی در شاخه کاردانش یا فنی‌وحرفه‌ای ادامه تحصیل بدهند، می‌توانند در شغل‌های مرتبط به فعالیت مشغول شوند.
گروه تمیس در صفحه پایانی روزنامه خود به دسته دامداری توجه کرده است. یافته‌های این گروه نشان می‌دهد، استان گیلان در زمینه تولید طیور و دام سبک و سنگین نیز فرصت‌های خوبی دارد. اعضای این گروه برای کسب آگاهی بیشتر در این زمینه، به یکی از دامداری‌های صنعتی استان نیز سر زده و گزارش تصویری آن را به کلاس ارائه می‌دهند. استان گیلان به دلیل برخورداری از اراضی حاصل‌خیز، بارش زیاد سالانه، تنوع بوم‌سازگان مرتعی (مرتع‌های جنگلی، ییلاقی و جلگه‌ای)، امکان کشت گیاهان علوفه‌ای و استفاده از مزرعه‌های پس‌چرا و مزرعه‌های غلات، برای برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری در امور دامداری‌های سنتی و ایجاد و توسعه دامداری‌های صنعتی و توجه به طیور بومی و صنعتی قابلیت بالایی دارد. همچنین، ازآنجا که 25 درصد دامداری‌ها در استان گیلان صنعتی و بقیه همچنان سنتی هستند، صنعتی‌شدن دامداری استان گیلان می‌تواند در بهبود کیفیت و کمیت تولید محصولات دامی نقش بسزایی داشته باشد. بنابراین، تحصیل در رشته‌هایی همچون امور دامی، تولید صنعتی فراورده‌های لبنی، مرغداری صنعتی، پرورش ماکیان، پرورش زنبورعسل و پرورش صنعتی دام‌های سبک و سنگین در شاخه کاردانش، زمینه‌های مناسبی برای فعالیت و اشتغال خواهند بود.
گروه «وارنا» دیگر گروهی است که گزارش خود را درباره قلمرو صنعت و معدن در استان گیلان ارائه می‌دهد. هم‌زمان با پخش تصویرهایی از شهرک صنعتی سفیدرود، به‌عنوان یکی از شهرک‌های صنعتی شاخص در استان گیلان، سرگروه وارنا این‌گونه ادامه می‌دهد که: «گیلان در ساخت انواع قطعات خودرو، تولید سیمان، کاشی و سرامیک و تولید شمش فولاد جزو رتبه‌های برتر کشور است. در شهرک صنعتی سفیدرود و دیگر شهرک‌ها و ناحیه‌های صنعتی استان همچون آستانه اشرفیه، انزلی، آستارا، خمیران، خرطوم و لشت نشا نیز واحدهای صنعتی فراوانی همچون بازیافت ضایعات و خرده‌های فلزی، ساخت محصولات سرامیکی نسوز، ساخت دستگاه‌های توزیع و کنترل نیروی برق، ساخت مبلمان، ساخت مصنوعات نجاری، قفسه‌بندی و در و پنجره‌سازی ساختمان، تبدیل ضایعات محصولات کشاورزی برنج، روغن‌کشی از دانه‌های روغنی و مانند این‌ها وجود دارند و دانش‌آموختگان کاردانش و فنی‌وحرفه‌ای می‌توانند در رشته‌هایی مانند برق ساختمان، الکترونیک، جوشکاری، تراشکاری، تعمیر یا مکانیک موتورهای دریایی، صنایع چوب و مبلمان، الکتروتکنیک و صنایع نساجی در این بخش به‌عنوان کارگر یا کارفرما مشغول به کار شوند و کسب درآمد کنند.
بخش دوم از روزنامه الکترونیکی گروه وارنا به معادن استان گیلان اختصاص دارد. بر اساس جدول‌ها و نمودارهای اعضای این گروه، 47 معدن شامل سنگ‌لاشه، سرب و روی و خاک‌نسوز در گیلان وجود دارند و صنایع معدنی فراوانی درزمینه فراوری مواد معدنی و ایجاد ارزش‌افزوده فعالیت می‌کنند. همچنین، با برنامه‌ریزی هوشمندانه می‌توان مانع خام‌فروشی در معدن‌هایی همچون سنگ‌آهک و دیگر سنگ‌های معدنی و قیمتی و حتی طلا شد. تحصیل در رشته‌هایی همچون ساخت مصنوعات فلزی، آبکاری فلزات، طراحی طلا و جواهر، طلا و جواهرسازی، معرفی کاشی، تراش و تزیین شیشه و بلوره، تراش سنگ‌های قیمتی و کاشی‌سازی هفت‌رنگ نیز با اشتغال و کارآفرینی در این حوزه پیوند مستقیم دارد.
سومین گروه نام «لاوان» را برای خود برگزیده و قلمرو گردشگری و مشاغل مرتبط با آن را در استان گیلان بررسی کرده است. این گروه، نخستین صفحه از روزنامه خود را به روستای قاسم‌آباد (روستای جهانی چادرشب‌بافی) و مصاحبه با یکی از کارآفرینان برتر کشوری در حوزه گردشگری روستایی اختصاص داده است. در میان نماهنگی از تاروپودهای رنگ‌به‌رنگ و پر نقش‌ونگار چادرشب‌ها، صدای بانوی کارآفرینی را می‌شنویم که می‌گوید، ثبت جهانی هنر چادرشب‌بافی در روستای قاسم‌آباد، فرصت تازه‌ای برای میزبانی از گشت(تور)های گردشگری فراهم آورده است. مردم محلی در این روستا علاوه‌بر چادرشب، با همان ابریشم و با همان ترکیب رنگ و نقش، محصولات گوناگونی می‌بافند؛ محصولاتی مانند رومیزی، کوسن، روتختی، کیف و کفش. محصولاتی را هم با ترکیب حصیر، چوب و چرم می‌سازند. بانوی کارآفرین ادامه می‌دهد، بیش از 600 هنرمند در این روستا به فعالیت مشغول هستند و صنعتی‌شدن کارگاه‌ها، کاربردی‌شدن محصولات، آموزش‌های یکپارچه، توجه به نهان‌سازی تجاری و بسته‌بندی، توسعه صادرات و حفظ محیط‌زیست طبیعی از نکاتی هستند که با تقویت و اهمیت‌دادن به آن‌ها می‌توان آینده روشن‌تری برای روستای قاسم‌آباد ترسیم کرد. بسیاری از هنرمندان جوان این روستا در رشته‌هایی همچون خیاطی، طراحی لباس، طراحی دوخت و صنایع‌دستی در هنرستان‌ها تحصیل کرده‌اند.
گروه لاوان در صفحه دوم روزنامه خود فیلم کوتاهی را از اقامتگاه‌های برتر بوم‌گردی در گیلان به نمایش درآورده است. وجود 156 اقامتگاه بوم‌گردی فعال در استان، نشان از علاقه زیاد گردشگران داخلی و خارجی به آن‌ها و اهمیت مهارت‌آموزی در این زمینه دارد. به‌گفته مسئولان حوزه گردشگری، در حال حاضر بیش از 13 هزار نفر در فعالیت‌های مرتبط با گردشگری استان گیلان ایفای نقش می‌کنند. بنابراین، تحصیل در رشته‌هایی همچون مدیریت، راهنمای گردشگری و هتلداری می‌تواند زمینه اشتغال در خدمات گردشگری را فراهم کند.
گروه لاوان در بخش پایانی کار خود به سراغ یکی از شاغلان در اسکله تفریحی‌گردشگری مارینا کاسپین در مجتمع بندری انزلی رفته است. به‌گفته این فعال گردشگری، هرکدام از بندرهای انزلی، آستارا، کاسپین و چمخاله ظرفیت‌های خاص خود را در بخش گردشگری دارند که این ظرفیت در حال رونق است. اساساً گردشگری دریایی یکی دیگر از عرصه‌های مهارت‌آموزی و اشتغال در استان گیلان به‌حساب می‌آید. برای نمونه، رستوران‌های دریایی در شهرهای آستارا و رودسر، ساخت بزرگ‌ترین و مجهزترین ورزشگاه ساحلی کشور در بندر انزلی، ایجاد نخستین مرکز تفریحات دریایی، شناورهای تفریحی، ارائه خدمات ورزش‌های آبی، ساحلی و دریایی، این امکان را به جوانان گیلانی می‌دهد که از ظرفیت‌های کسب‌وکار گردشگری دریامحور به‌خوبی بهره‌مند شوند.
مطالعه توانمندی‌های قلمرو حمل‌ونقل و بازرگانی در استان گیلان و شناسایی فرصت‌های شغلی در آن بر عهده گروه «گیشار» است. بر اساس نمودارهای ارائه‌شده در روزنامه گروه گیشار، گمرک‌های فعال استان گیلان شامل آستارا، انزلی، منطقه آزاد حسن‌رود، منطقه ویژه آستارا، پایانه ریلی آستارا، منطقه آزاد کاسپین و راه‌آهن رشت می‌شوند. تحصیل در گروه بازرگانی و امور اداری، الکترونیک و مخابرات دریایی و کسب شایستگی‌های فنی و عمومی لازم، بستر مناسب برای اشتغال در این بخش را فراهم می‌آورد. توسعه حمل‌ونقل هوایی، ریلی، جاده‌ای و دریایی و نیز سرمایه‌گذاری قابل‌توجه در این بخش، آینده شغلی مناسبی را برای هنرجویان و مهارت‌آموزان رشته‌های ناوبری، الکتروتکنیک، مخابرات دریایی، حمل‌ونقل، مکانیک خودرو و مکانیک موتورهای دریایی به ارمغان خواهد آورد. این گروه یافته‌های خود را در این قلمرو با مطالب کتاب معرفی رشته‌های فنی‌وحرفه‌ای ترکیب و مشاغل قابل‌احراز هر رشته را به‌صورت جداگانه در قالب جدول‌هایی ارائه کردند که موردتوجه فراوان معلم و دانش‌آموزان قرار گرفت.
با پایان‌یافتن صدای دل‌انگیز باران، کلاس ما هم به پایان می‌رسد. من و دیگر هم‌کلاسی‌هایم حالا بیشتر از همیشه به این دیار پربرکت می‌بالیم و مصمم هستیم از هر فرصتی برای سازندگی و آبادانی وطنمان استفاده کنیم.
تو ای گــیل ایران فــر و جاودان
تو ای سبزپوش بلـــندآسمان
سراسر طـرب‌آفـــرین دیدمت
نشاط‌آور و دل‌نشین دیدمت
۱۲
کلیدواژه (keyword):
رشد هنرجو، سفرنامه، گیلان تمیس، مهدی اعظم نبوی