منبع: «رشد آموزش زبان»
سردبیر فصلنامه رشد آموزش زبان در سرمقاله این نشریه به نقش کتاب درسی در تحول نظام آموزشی پرداخته است.
دکتر محمدرضا عنانی سراب در این مقاله آورده است: «کتاب درسی با مشخص کردن محتوا و فعالیتهای آموزشی به معلمان این امکان را میدهد که بر نوآوریهای برنامه تمرکز و آموزش را در آن جهت مدیریت کنند. بهعلاوه با ورود کتاب درسی به محیطهای آموزشی فعالیتهای
انفرادی مورد پشتیبانی جمعی قرار میگیرند و لذا روند تغییر تسهیل میشود. در عین حال تحقق چنین انتظاری منوط به پیشزمینههایی است که امکان ایفای نقش مثبت و سازندة کتاب درسی را فراهم میکنند.»
در ادامه این مقاله میخوانیم: «یکی از مهمترین این پیشزمینهها طراحی مواد آموزشی بهگونهای است که مدیریت یادگیری را برای معلم تسهیل کند. لازم به یادآوری است که محتوای آموزشی کتاب درسی به تنهایی تعیینکنندة اهداف آموزشی و طراحی نقشة یادگیری تا حد زیادی به
برداشت معلم از نیازهای یادگیری زبانآموزان و آشنایی با پیشزمینههای یادگیری آنها بستگی دارد.
بهعلاوه در کلاس درس طرح درس معلم- که براساس محتوای کتاب درسی و برداشتهای معلم از پیشزمینه و شرایط یادگیری تهیه شده است- در تعامل با دانشآموزان تعدیل میشود.»
نویسندة مقاله رویکرد برنامهریزان در اشاعة نوآوری را پیشزمینة مهم دیگری میداند که به کتاب درسی در ایفای نقش خود کمک میکند. وی در اینباره معتقد است: «رویکرد تجویزی اشاعه- که قدرت انتخاب را از معلمان سلب میکند- به کاهش میزان پذیرش نوآوری میانجامد.
این بدان معنی است که معلمان، آموزش محتوای جدید را با روشهای گذشته دنبال خواهند کرد و اگر هم تغییری در آنها ایجاد کنند برایند تغییرات همگرایی لازم برای نهادینه شدن نوآوری را نخواهند داشت. به همین دلیل توصیه میشود در اشاعه از رویکرد مشارکتی اقناعی استفاده
شود تا معلمان از طریق مشارکت در فرایند تغییر نتایجِ مثبت آن را خود تجربه کنند.»
متن کامل این مقاله را میتوانید در فصلنامه رشد آموزش زبان، شماره 113، زمستان 1393 مطالعه کنید.