در «رشد آموزش فیزیک»
دکتر منیژه رهبر سردبیر فصلنامه رشد آموزش فیزیک در سرمقاله این نشریه به اهمیت نگرش به کلیت پرداخته است.
در بخشی از مقاله آمده است: «توجه به این نگرش در نظام آموزشی بسیار ضروری است. کودکان بهطور شهودی از این روش تفکر استفاده میکنند و کلیتنگر هستند که شاید بدان دلیل باشد که آموزش آنها هنوز چندان بخشبخش نشده است. کودکان در اشتیاق برای یاد گرفتن تمام آنچه را
که میدانند کنار هم قرار میدهند. برای آنها همه چیز بههم مربوط است. مثلاً اگر از آنها بخواهیم طرحی را در مورد جنگل تهیه کنند قصههای جنگل، درختان، حیوانات جنگل و همه چیز را کنار هم میگذارند.»
در ادامه میخوانیم: «برای بهوجود آوردن هرگونه تحول در نظام آموزشی باید شاگردان را تشویق کرد که این تمایل فکری دوران کودکی خود را تقویت کنند تا به کمک آن بتوانند با دستگاههای بسیار پیچیدهای که در جهان واقعی با آنها روبهرو میشوند برخورد مناسب داشته باشند.
تفکر سیستمی مفهوم گستردهای است که برای مهارت یافتن در آن باید از «دینامیک دستگاهی» استفاده کرد که نوعی روش شبیهسازی است. شاگردان باید یاد بگیرند که دستگاه و ارتباط اجزای آن با هم در طول زمان و در شرایط مختلف را مشخص کنند و سپس با توجه به تجربه خود مدلی از
دستگاه بسازند و مشخص کنند که چه عواملی باعث تحول در آن میشود.»
نویسنده در ادامه مقاله تأکید کرده است: «دیدگاه کلیتنگر شاگردان را تشویق میکند که بهجای تمرکز روی تکتک اجزای یک موضوع عقب بایستند و تمامی اجزا را در ارتباط با یکدیگر و بهعنوان یک کل مشاهده کنند. این نگرش همچون مشاهده «جنگل» و همزمان با آن مشاهده «تکتک
درختان» تشکیلدهنده آن است که وابستگی اجزای مختلف یک دستگاه بههم را بررسی میکند و بهجای بهخاطر سپردن حقایق مجرد به طرح کلیتی میپردازد که با تفکر عمیق نمایان میگردد.»
متن کامل این سرمقاله در فصلنامه رشد آموزش فیزیک، شماره 109، زمستان 1393 منتشر شده است.