شیوه آموزشی «های اسکوپ» یک رویکرد آموزشی نوین ویژه کودکان 3 تا 6 سال است که در سالهای اخیر مورد توجه بسیاری از متخصصان علوم رفتاری و آموزشی قرار گرفته است
زهرا میرمحمدی، کارشناس ارزیابی عملکرد پیشدبستان منطقه دو، در تعریف این روش آورده است: «الگوی های اسکوپ مبتنی بر یادگیری فعال است و ویژگیهایی چون برنامهریزی منظم، سیستم ارزشیابی و نظام پیگیری برنامهها را دارد. از نظر نظریهپردازان این سیستم آموزشی، یادگیری منطبق با رشد به این معناست که کودک استعدادها و علایق خود را دنبال میکند، قابلیتهای خود را تشخیص و پرورش میدهد و در نهایت میتواند یافتههایش را بهخاطر بسپارد و میان آنها و یافتههای قبلی یا آنچه در آینده خواهد آموخت ارتباط ایجاد کند.
های اسکوپ در لغت بهمعنای بالاترین نقطه توجه یا بالاترین هدف است اما معنای آموزشی این عبارت یک رویکرد یادگیری فعال میباشد که در آن بچهها بهطور مستقیم یا افراد، اشیا، حوادث، عقاید و وسایل مختلف مواجه میشوند و شخصاً آنها را تجربه میکنند. در این شیوه علاقه و انتخاب بچهها در رأس هرم شیوه آموزشی است.»
در ادامه آمده است: «کودک در شیوه آموزشی های اسکوپ ساختار دانش و یافتههای خود را براساس تعامل با مردم و دنیای اطراف بنا میکند. آنها در اولین قدم یادگیری طرحی را انتخاب و برنامههای خود را در قالب این طرح پیاده میکنند. انتخاب نوع طرح اولیه در این شیوه خیلی مهم است.
هرچند بچهها در انتخاب طرح مختار و آزادند ولی تنها نیستند و مربیان و حتی والدین آنها از بچهها، حمایتهای عملی، عاطفی و معنوی میکنند. در شیوه آموزشی هایاسکوپ ، افراد بزرگ سال (مربی و والدین) خلاقیت و قوه تفکر بچهها را با تعاملات تربیتی و آموزشی و بهکارگیری وسایل و شیوههای کاربردی پرورش میدهند و در واقع استعدادهای بالقوه آنها را شکوفا میسازند. های اسکوپ نظام آموزشی است که نظریه را با عمل توأم میکند و در حال حاضر به بنیادی تبدیل شده است که میتوان گفت از حرفهایترین سازمانهای علمی در حوزه رشد و تکامل خردسالان است.»
نویسنده مقاله در ادامه به عناصر اصلی مدل های اسکوپ اشاره کرده است: «رویکرد های اسکوپ شامل چهار عنصر اصلی است: عنصر اول محیط یادگیری، عنصر دوم چگونگی تعامل کودکان و والدین و مربیان، عنصر سوم سنجش و ارزیابی وضعیت رشد کودکان و عنصر چهارم شرایط فعالیتهای کودکان در محیط آموزشی.»
اصول و ویژگیهای روش های اسکوپ بخش دیگری از این مقاله است. در این بخش میخوانیم: «یادگیری فعال در نظام هایاسکوپ به این معناست که کودک میتواند از طریق برخورد و ارتباط مستقیم با ابزارها، مردم، دیدگاهها، موقعیتها و وقایع گوناگون به برداشتهای تازهای دست یابد. در این نظام آموزشی چهار اصل مهم وجود دارد که عبارت است از:
1. کار مستقیم با اشیاء پیرامون
2. بازتاب فعالیتها
3. خلاقیت
4. حل مسئله»
نویسنده مقاله در ادامه به توضیح هریک از این اصول پرداخته است.
متن کامل این مقاله در فصلنامه رشد آموزش پیشدبستانی، شماره 28، پاییز 1394 منتشر شده است.