منبع: فصلنامهی «رشد مشاور مدرسه»
فصلنامهی رشد مشاور مدرسه در این شمارهی خود با ارائهی مقالهای، «چگونگی پرورش فرزندانی مستقل» را توضیح داده است.
در ابتدای این مقاله که به کوشش خانم مریم صیاد شیرازی، کارشناس ارشد روانشناسی تهیه شده، آمده است:
«آموزش مسئولیت، برجستهترین هدیهای است که میتوانیم به فرزندانمان ارزانی داریم. چنین آموزشی آنان را قادر میسازد که از خویشتن مراقبت کنند و در آینده بهعنوان بزرگسالانی مسئول، وظایف خویش را برعهده گیرند.
کودکان، انعطافپذیرند. آنان برای تن در دادن به آنچه ما والدین و مربیان، با حسن نیت در حقشان انجام میدهیم، ناچارند چنین باشند، این نهالهای نورسته همانگونه بار میآیند که ما میپروریم. مشکل این است که ما برای ارزیابی حاصل تلاشهایمان ناگزیریم سالهای زیادی
تا بزرگ شدن آنان، در انتظار بمانیم. باید به خویشتن و فرزندانمان ایمان داشته باشیم و با کاربرد روشهایی که مؤثر بودنشان ثابت شده است، با خاطری آسودهتر این دوران را سپری کنیم.»
نویسندهی این مقاله، در ادامه به «تعریف مسئولیت» پرداخته و آورده است:
«مسئولیت چیست؟ واژهی مسئولیت از لحاظ لغوی به معنای توانایی پاسخ دادن، و در عرف عام به مفهوم تصمیمگیریهای مناسب و مؤثر است. منظور از تصمیمگیری مناسب، این است که کودک در چارچوب هنجارهای اجتماعی و انتظاراتی که معمولاً از او میرود، به انتخابی دست بزند که سبب
ایجاد روابط انسانی مثبت، افزایش ایمنی، موفقیت و آسایش خاطر وی شود.
پاسخ مؤثر پاسخی است که کودک را قادر سازد به هدفهایی که باعث تقویت عزتنفس میشوند، دست یابد؛ مثلاً هنگامی که کودکی میخواهد به ملاقات دوستش برود، باید از حیث اجازهی والدینش مطمئن شود. اگر او بدون مباحثه و به نحوی صادقانه از آنان خواهش کند، بسیار احتمال دارد
که پاسخی مثبت دریافت کند. همهی والدین زمانی که با آدابدانی کودک مواجه میشوند، به خواستههایش پاسخ مثبت میدهند.
علاوه بر این، لازم است کودکان از نیازها و هدفهای خویش آگاه باشند. کودک زمانی فردی مسئول بهشمار میآید که با در نظر گرفتن هدفهای خویش و نیازهای سایرین عمل کند.»
تکامل مسئولیت، ضرورت مقررات، روشهای آموزش مسئولیت و موانع موجود در آموزش مسئولیتپذیری کودکان، ازجمله عناوینی است که در این مقاله به آن پرداخته شده است.
متن کامل این مقاله در فصلنامهی رشد مشاور مدرسه، شمارهی 23، بهار 1390 چاپ شده است.