مقالهای از فصلنامه «رشد آموزش زیستشناسی»
غلامرضا مقدسی در مقالهای در فصلنامه رشد آموزش زیستشناسی، اطلاعاتی راجع به DNA داده است. این مقاله میتواند به عنوان مطلبی خارج از برنامه درسی در کلاس زیستشناسی برای دانشآموزان ارائه شود.
نویسنده در ابتدای این مقاله به ارائه گزارش کوتاهی از تاریخچه کشف DNA پرداخته است: «در سال 1898 فردریک میشر، پزشک سوئیسی، با مطالعه هسته گلوبولهای سفید خون، مادههایی با خاصیت اسیدی کشف کرد و آن را نوکلئین نامید. بعدها گروهی از بزرگان علم زیستشناسی مانند
اسوالد ایوری، اروین شارگاف، موریس ویلکینز و روزالین فرانکلین با مطالعه ابعاد گوناگون آن به کشفهای جدیدی درباره این ماده جدید و شگفتانگیز رسیدند و سرانجام دو جوان نابغه به نامهای جیمز واتسون و فرانسیس کریک در موسسه تحقیقاتی کاوندیش واقع در کمبریج لندن با
کشف ساختار سه بعدی DNA یا ماده ژنتیک، نام خود را در تاریخ علم جاودانه کردند.»
مقدسی در بخش دیگری از مقاله کوتاه خود به معرفی DNA پرداخته است: «میدانیم که دئوکسیریبوکلئیک اسید یا DNA نوعی ماده آلی نیتروژندار است که همراه با RNA در گروه اسیدهای نوکلئیک قرار میگیرد. این مولکول ماده وراثتی اغلب موجودات زنده و ویروسها را تشکیل میدهد
یعنی در کنترل فعالیتهای سلولی و انتقال صفات وراثتی نقش اصلی را برعهده دارد. بهطور کلی می توان مقر آن را در سلول یعنی هسته سلول، مرکز فرماندهی سلول نامید.»
در ادامه این مقاله آمده است: «حال اگر با دقت به دنیای موجودات زنده نگاه کنیم، شگفتیهای بیشماری را میتوان یافت که همه آنها مدیون DNA هستند. با وجود اینکه بیش از 7 میلیارد انسان روی کره زمین زندگی میکنند، آیا تا به حال دو انسان شبیه به هم دیدهاید؟ با وجود
برخی شباهتهای بین برخی انسانها مانند دوقلوهای همسان، هیچ دو انسان دیگری را نمیتوان یافت که DNA، اثر انگشت و دیگر صفات وراثتی آنها شبیه یکدیگر باشد. پس میتوانیم ادعا کنیم هر یک از ما بینظیریم و هیچ نسخه ژنتیکی شبیه ما در عالم وجود ندارد!»
نویسنده در ادامه مقاله « DNAنردبانی رو به خدا» با ارائه نمونههای جالب به بینظیر بودن خلقت انسان و DNA پرداخته است.
متن کامل این مقاله در فصلنامه رشد آموزش زیستشناسی، شماره 84، پاییز 1390 منتشر شده است.