درباره مجله رشد آموزش ریاضی
در فرهنگ فارسی، صد، نشانه اوج و بلوغ و تکامل و بی‌شماری و مانند آن است: الهی که صد ساله بشی! صد بار گفتم که ...! صد شبانه‌روز صبر می‌کنیم تا به بالندگی بهار برسیم (جشن سده). خلاصه، گاهی حتی به جای هزار، از صدها استفاده می‌کنیم، انگار که اندازه صد، بزرگ‌تر از هزار است و البته هزار با آن موجودیت می‌یابد.
و بالاخره، مجله رشد آموزش ریاضی، صد شماره تداوم یافت و الهی که به همت و یاری دوستدارانش صد ساله شود! این راه دراز، فراز و فرودهای بسیار داشته است و در سیر تحول مجله، اهداف آن جرح و تعدیل شده است و هر بار به نوعی در خود مجله، دلایل توجیهی آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
مجله رشد آموزش ریاضی ویژگی‌های خاص خود را دارد که برخی از آن‌ها را می‌توان برشمرد:
مجله رشد آموزش ریاضی
ـ بر اثر یک احساس نیاز جدی اجتماعی ـ آموزشی در آموزش‌وپرورش به‌وجود آمد و قدوم این تازه تولد یافته را، همه اعضای جامعه ریاضی کشور، گلباران کردند؛
ـ در شروع، در واقع مسئولیت ایجاد انگیزه را در معلمان و دانش‌آموزان، به‌عهده داشت. به همین دلیل، از تمام عدّه و عدّه جامعه ریاضی برای این‌کار، تقاضای کمک کرد؛
ـ در شروع خود، تقریباً تنها مجله‌ای بود که هم‌زمان، به مسایل متنوع حوزه موضوع و آموزشی ریاضی، هم برای معلمان ریاضی و هم برای دانش‌آموزان، می‌پرداخت؛
ـ شاید تنها مجله‌ای باشد که به تناوب، سرمقاله‌های آن، چندین‌‌بار توسط رئیس وقت سازمان پژوهش و برنامهریزی درسی، و در سال‌های دور، مدیر مسئول وقت یعنی مدیر کل دفتر برنامهریزی و تألیف کتاب‌های درسی در آن زمان، نوشته شده است؛
ـ دغدغه‌های مسئولان وقت نسبت به ضرورت آموزش ریاضی به‌عنوان یک حوزه تخصصی، نقش قابل توجهی را در ایجاد دوره‌های تحصیلات تکمیلی این رشته ایفا کرده است و این، یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد مجله است. زیرا روال طبیعی‌تر این است که رشته‌هایی دایر شود و برای آن، مجله تخصصی تأسیس گردد، اما در مورد رشد آموزش ریاضی، قضیه برعکس بود و می‌توان ادعا کرد که مجله، در تأسیس رشته آموزش ریاضی، نقش کلیدی داشته است؛
ـ اصرار مسئولان بر تداوم انتشار مجله به عنوان رشد آموزش ریاضی ، باعث شد تا مجله‌های دیگر از جمله رشد برهان راهنمایی و متوسطه متولد شوند که در واقع، همان رشد ریاضی است؛
ـ باعث شد تا افراد بالقوه توانا و علاقه‌مند به آموزش ریاضی، به مطالعات منظم در این حوزه بپردازند و دانش خود را تا حد امکان، به روز کنند یا از پرداختن به آموزش ریاضی به‌عنوان یک تفنن، پرهیز نمایند؛
ـ به استناد سرمقاله‌های آن، همیشه نسبت به مسایل روز و چالش‌های جامعه ریاضی کشور، فعال و هشیار، عمل کرده است؛
ـ به گواهی گزارش‌های آن، تاریخ فعالیت‌های آموزش ریاضی ایران و جهان را در حد مقدورات، ثبت و ضبط کرده است؛
ـ به استناد سرمقاله‌های آن، مسایل رشد آموزش ریاضی ایران را هم نقد کرده است، هم سؤال طرح کرده و چالش جدید ایجاد کرد است و هم، زمینه‌های پیدا کردن راه‌حل‌های مناسب بومی را تا حد امکان، ارائه نموده است؛
ـ معترف است که پاسخ‌گوی مطالبات فزاینده معلمان ریاضی مدرسه‌ای و دانشگاهی نیست و آرزو دارد که این درخت نسبتاً تنومند 100 شماره، شاخه‌های پربار جدیدی داشته باشد و از این ریشه، چند مجله جدید از جمله، مجله تخصصی ـ پژوهشی آموزش ریاضی، مجله تجربه‌های معلمان ریاضی، مجله دانش حرفه‌ای معلمان ریاضی، مجله معلم ریاضی ابتدایی و راهنمایی و مجله معلم ریاضی متوسطه، متولد شوند؛
ـ هم در ایجاد کنفرانس‌های سالانه‌ی آموزش ریاضی مؤثر بوده است و هم، زمانی که نگران عدم تداوم کنفرانس‌ها بوده است، صدای اعتراض خود را بلند نموده است. از این گذشته، سعی نموده است تا در خدمت این کنفرانس‌ها باشد و از اطلاع‌رسانی به‌موقع تا چاپ گزارش و اخبار مربوط به این کنفرانس‌ها و چاپ مقاله‌های منتخب آن‌ها، جمع وسیع‌تری از جامعه معلمان ریاضی را، از ثمرات کنفرانس‌های آموزش ریاضی، بهره‌مند سازد.
شاید در اهمیت نقش و جایگاه مجله رشد آموزش ریاضی در ایجاد تحول در جامعه ریاضی، سخن به گزاف گفته شده که نشده! اما فرزند عزیزی است که رشدش، باعث رشد والدین و خویشان و هم‌وطنانش می‌شود. مستدام بمانی!1
تاریخ توصیفی مجله
اولین شماره مجله رشد آموزش ریاضی در بهار 1363 توسط دفتر برنامهریزی و تألیف کتب درسی منتشر شد. در همان شماره اهداف مجله به‌صورت مجموعه‌ای از مباحث دانش‌افزایی و آشنایی با روش‌های تدریس و تاریخ علوم و … معرفی شد.
در ابتدا، دیدگاه فلسفی ـ تاریخی مجله، به دیدگاه آموزشی آن غلبه داشت؛ به‌طوری که رییس وقت سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی در سرمقاله شماره‌های 5 و 6، دوباره بر جهت‌گیری مجله به سمت «آموزش ریاضی» تأکید می‌کند. با این حال، جهت‌گیری فلسفی ـ تاریخی از طرفی، و توجه به مقالات موضوعی و دانش‌افزایی ریاضی از طرف دیگری تا شماره 10 ادامه داشت. در پیشگفتار شماره 11 آمده است: «کوشش می‌شود که اهداف آموزش ریاضی در کشور و جهان را مدنظر گرفته و نگرشی به مفاهیم ریاضی و خاستگاه مفاهیم ریاضی و ارتباط این مفاهیم با سایر دانش‌ها داشته باشیم.»
ده سال پس از انتشار مجله رشد آموزش ریاضی، رییس وقت سازمان پژوهش در شماره 37 مجدداً بر اهداف اولیه مجله و مخاطبان آن تأکید می‌کند: «غرض از انتشار رشد آموزش ریاضی، آن است که مجله‌ای داشته باشیم تا معلمان را هم در دانش‌افزایی کمک کند و هم در فن آموزش و تفهیم مطالب و مفاهیم ریاضی …» در پاسخ به این پیشگفتار، سردبیر محترم رشد آموزش ریاضی در پیشگفتار 38 می‌نویسد: «دانش‌افزایی و آموزش، دوبعدی است… همین‌جا از متخصصین آموزش ریاضی دعوت می‌کنیم که با ارسال مقالاتی در زمینه‌ی آموزش ریاضی و موضوعات وابسته بدان ما را یاری دهند.»
شماره 46 مجله رشد آموزش ریاضی، هم‌زمان با اولین کنفرانس آموزش ریاضی در پاییز 1375، با جرح و تعدیلی در اهداف اولیه آن و به منظور پاسخ‌گویی به نیازهای اعلام‌شده و با حضور اعضای جدید هیأت تحریریه و سردبیر آن منتشر شد.
از شماره 49 به بعد انتشار مجله رشد آموزش ریاضی به دفتر انتشارات کمک‌آموزشی محول شد و به مباحث مربوط به مهارت‌های حرفه‌ای معلمان ریاضی، بیشتر پرداخته شد.
به مناسبت انتشار 50 شماره مجله رشد آموزش ریاضی، میزگردی با شرکت تمام اعضای هیأت تحریریه‌های گذشته و حال مجله تشکیل شد که مشروح این میزگرد در شماره 50 به چاپ رسید.
عملکرد مجله به مناسبت 20 سال فعالیت رشد آموزش ریاضی در شماره 77 یک‌بار دیگر مورد توجه قرار گرفت و اعضای هیأت تحریریه هر یک دیدگاه‌های خود را در آن بیان کردند. اکنون در پایان 27 سالگی مجله رشد آموزش ریاضی، با تلاش دفتر انتشارات کمک‌آموزشی، مجموعه این 100 شماره، در یک لوح فشرده تهیه و منتشر شده است تا در اختیار علاقه‌مندان و پژوهشگران قرار گیرد.
اکنون این مجله با رویکرد آموزشی، تحلیلی و اطلاع‌رسانی در کنار سایر مجلات فصل‌نامه رشد، می‌کوشد در اشاعه برنامه درسی و نقش تکمیلی (توسعه، تعمیق و تسهیل) آن و در راستای تقویت رویکرد فرهنگی ـ تربیتی، توسعه عدالت آموزشی، ارتقای منابع انسانی و... ایفای نقش نماید.
هیأت تحریریه مجله از گذشته تا به حال
الف) سردبیران:
1. علیرضا جمالی (1 تا 4)
2. محمدقاسم وحیدی اصل (5 تا 10)
3. علیرضا سرقالچی (11 تا 22)
4. محمدحسن بیژن‌زاده (23 تا 32)
5. علیرضا سرقالچی (33 تا 45)
6. زهرا گویا (46 تا 100)
ب) اعضای هیأت تحریریه:
1. اسماعیل بابلیان (1 تا 100)
2. محمدحسن بیژن‌زاده (1 تا 45)
3. میرزا جلیلی (1 تا 100)
4. علیرضا جمالی (1 تا 25)
5. ابراهیم دارابی (1 تا 45)
6. حسین ذاکری (11 تا 22)
7. رضا شهریاری اردبیلی (1 تا 17)
8. حسین غیور (1 تا 45)
9. جواد لآلی (22 تا 45)
10. علیرضا سرقلچی (1 تا 84)
11. محمود نصیری (1 تا 25)
12. امیر خسروی (30 تا 45)
13. عین‌الله پاشا (46 تا 63)
14. جواد حاجی بابای (46 تا 74)
15. بیژن ظهوری زنگنه (46 تا 100)
16. سهیلا غلام‌آزاد (46 تا 100)
17. زهرا گویا (46 تا 100)
18. مانی رضایی (56 تا 100)
19. مهدی رجبعلی‌پور (67 تا 100)
20. شیوا زمانی (67 تا 100)
21. محمدرضا فدایی (67 تا 100)
22. سپیده چمن‌آرا (75 تا 100)
پی‌نوشت
1. برگرفته از سرمقاله شماره 77، زهرا گویا