ابتدا از او پرسیدم: «میدونی منظور از ب.م.م. و ک.م.م. چیه و اینا مخفف چه عباراتیاند؟»
مهدی گفت: «ب.م .م. بزرگترین (مقسومعلیه یا مضرب) مشترکه.»
پرسیدم: «م وسط، مقسومعلیه شد یا مضرب؟»
گفت: «آقا راستش قاطی میکنم. الانم شک دارم. یعنی حفظ کرده بودم، اما زود یادم میره. ک.م.م. هم یعنی کوچکترین (مقسومعلیه یا مضرب) مشترک.»
- میدونی مقسومعلیه یعنی چی؟
- نمیدونم، ولی اینو میدونم که 3 مقسومعلیه 12 میشه.
- مقسومعلیههای دیگه 12 رو میتونی بگی؟
- میتونم بنویسم: 12 ,6 ,4 ,3 ,2 ,1.
- به نظرت این عددها چه ویژگی مشترکی با هم دارند؟
- 12 بر همهشون بخشپذیره.
- همینالان خودت مقسومعلیه رو تعریف کردی. مقسوم یه کلمه عربیه به معنی قابل تقسیمشدن و علیه هم یعنی بر آن.»
- حالا فهمیدم مقسومعلیه 12 یعنی عددهایی که میتونیم 12 رو به اونا تقسیم کنیم.»
- مقسومعلیه یه اسم دیگهای هم داره میتونی اونو بگی؟ تو کتابتون هم هست.
- شمارنده، ولی چرا شمارنده؟
پرسیدم: «12 چند تا 3 تایی میتونه داشته باشه؟»
- گفت: «4 تا.»
- یعنی شما میتونی با عدد 3 دوازده رو بشمری: «دوازده برابر با چهارتا سه تاییه.»
- چقدر جالب! تا حالا اینطوری نگاه نکرده بودم. دیگه هیچوقت قاطی نمیکنم.
مهدی که خیلی باانگیزه به نظر میرسید، گفت: «آقا یه مشکل دیگه هم هست. وقتی عددها بزرگ میشن، من در نوشتن شمارندههاشون مشکلدارم. یعنی بعضیاشونو جا میندازم.»
- گفتم: «مهدی جان عددهای طبیعی رو که مطمئنم میشناسی.»
- بله.
- چند تا عدد میگم، شمارندههاشونو بنویس: 13 ,6 ,10 ,7.
مهدی با سرعت شروع کرد به نوشتن: «شمارندههای 7: 7 ,1»، «شمارندههای 10: 10 ,5 ,2 ,1»، «شمارندههای 6: 6 ,3 ,2 ,1» و «شمارندههای 13: 13 ,1».
گفتم: «بسیار خب، اینا چه شباهتها و تفاوتهایی با هم دارند؟ میتونی دستهبندیشون کنی؟»
گفت: «7 و 13 شبیه هماند، هر دوشون فقط دو شمارنده دارند: یک و خودشون. ولی 10 و 12 مقسومعلیههای دیگهای هم دارند.»
گفتم: «7 و 13 با اون ویژگی که گفتی، بهشون میگن عدد اول، و 6 و 10 رو میگن عدد ...»
مهدی گفت: «مرکب». بعد گفت: «پس عددهای طبیعی دو گونهاند، درسته؟»
گفتم: «عجله نکن. یه عدد دیگه میگم، شمارندههاشو بنویس: عدد 1.»
مهدی کمی مکث کرد و گفت: «آقا شمارنده 1 فقط خودشه ... آهااااااان، الان یادم اومد. معلممون میگفت: 1 نه اوله و نه مرکب. پس عددهای طبیعی به سه دسته تقسیم میشن: عدد 1، عددهای اول و عددهای مرکب.»
گفتم: «حالا شد.»
مهدی پرسید: «خب آقا الان اینا چطور مشکل منو حل میکنن؟»
- یه عدد مرکب بگو.
- همین 12.
- میتونی اونو بهصورت حاصلضرب چند عدد اول بنویسی؟
نوشت: «3×4=12» بعد کمی مکث کرد و گفت: «4 که اول نیست.» بعد نوشت: «3×2×2=12»
- حالا خودت ببین مقسومعلیههای 12 چطور از ضرب این سه عدد ساخته میشن.
- الان متوجه شدم! مثلاً 2×2=4 یا 3×2=6 و ...
- گفتم: «خب حالا عددهای اول رو توی یه مجموعه نشون بده.»
شروع کرد به نوشتن:. به او گفتم: «اگه میخوای شمارندههای یه عدد بزرگتر رو بنویسی، میتونی از مجموعه بالا کمک بگیری. مثلاً برای نوشتن شمارندههای عدد 24 اول باید ببینی 24 به ترتیب به کدام یک از عددهای اول بالا بخشپذیره.»
- فقط 2 و 3.