اشاره
استاد غلامرضا یاسیپور از اولین شماره برهان متوسطه برای این مجله قلم زده است. ایشان عضو مؤثر هیئت تحریریه بود و در جلسات برهان همه اعضا از رهنمودها و تجربیاتش استفاده میکردند. حدود 30 سال همکاری ارزشمند ایشان با مجله برهان در قالب نوشته و مقاله، سبب تربیت چند نسل از دانشآموزان رشته ریاضی شد.
استاد در سال 1322 در خانوادهای اهل معرفت در تهران متولد شد. دوران ابتدایی را در«دبستان شریعت» گذراند. پس از فوت پدر نتوانست با روال عادی ادامه تحصیل دهد و برای امرار معاش خانواده همراه با کار روزانه، با سختکوشی فراوان دبیرستان را بهصورت متفرقه و با موفقیت طی کرد و تحصیلات طلبگی را در حوزه «مسجد حاج سید عزیزالله» تهران و«مدرسه میرزا احمد مجتهدی» گذراند. تحصیلات دانشگاهی ایشان در دانشگاههای تهران و لندن با پایاننامه «منطق ریاضی» در دوره دکترا تکمیل شد. وی که به تدریس عشق می ورزید، از سال 1346 در دبیرستانها و دانشگاههای ایران و انگلیس به تعلیم دانشآموزان و دانشجویان پرداخت و تا پایان عمر پربارش، بیش از 1000 جلسه سخنرانی ارائه کرد و بیش از 300 مقاله و 70 کتاب تألیف و ترجمه نمود که در زمینههای متنوع و بخصوص در موضوع: منطق، ریاضی، معما، ادبیات، عرفان، دین و مذهب، شعر و طنز بودهاند. مدتی نیز با همکاری آقایان پرویز شهریاری و دکتر محمد رجبی طرخورانی، سردبیری مجله کوانتوم را برعهده داشت. تحقیق، نگارش و سردبیری برنامه رادیویی «در جهان ریاضی» در سالهای 1375 و 1376، تحقیق و نگارش برنامه تلویزیونی«جهان ریاضی» بمناسبت «سال 2000 سال جهانی ریاضیات»، تحقیق و نگارش بیش از 150 برنامه تلویزیونی در زمینههای علمی، ادبی و حکمت الهی که در دهههای 1370 و 1380 از شبکه سراسری پخش میشدند و مجموعه پویانمایی «سرّ دلبران» که در دهه 1390 در زمینه حکمت و معرفت پخش سراسری شبکه داشت از دیگر آثار پیشرو و ماندگار ایشان به شمار میرود.
استاد در زمستان 1399 به دیار باقی شتافت. یادش ماندگار و راهش پایدار باد.
در مقدمه کتاب «ریاضی اندیشیدن» که مجموعه 36 مقاله است، مینویسد: «آیا راه ریاضیدان با طریقی که سالک عارف میپیماید، متفاوت است؟ یا اینکه هر دو همطریقاند؟ غرضمان این بوده است که مطالب ریاضی را با ریزهکاریهای عرفان بیامیزیم تا به مذاق جویندگان شیرینتر بیاید و شادابتر نماید.»
و در قسمت پایانی مقدمه مینویسد: «خود امیدواریم چندان به بیراهه نرفته و کار بسامان کرده باشیم و توفیق از خداوند است.»
از این فرمایش استاد بیدرنگ آیه زیر به خاطرم آمد:
«رَبَّنا لا تُزِغ قُلوبَنا بَعدَ إِذ هَدَیتَنا وَ هَب لَنا مِن لَدُنک رَحـمَه إِنَّک أَنتَ الوَهّابُ»
(آلعمران، 8)
استاد یاسیپور عزیز در ترجمه این آیه از مصحف شریف نوشته است:
«آنان چنین میگویند: پروردگارا دلهای ما را پس از هدایت به ضلالت مدار و از نزد خود رحمتی در حق ما بیار که تو بسیار بخشندهای.»
از ویژگی مردان الهی این است که گرچه در دیوارههای سترگ و سخت علم رسوخ میکنند، اما هیچچیز و هیچوسیلهای را جایگزین وجه یار نمیکنند و نگراناند که مبادا همین علم هم بین آنان و محبوب حجاب شود. لذا به آستان درگاه الهی متضرع میشوند که پس از هدایتی که به واسطه علم خودت به ما ارزانی داشتهای، ما را به واسطه مغرور شدن به این علم از درگاه هدایت به پرتگاه ضلالت مینداز و استاد در طول حیات پرثمر خویش هیچگاه علمش مغرورش نکرد و حجاب راهش نبود.
در زمینه منطق و ریاضیات که بیشترین حجم آثار و دغدغه حیات پربار ایشان را دربرمیگیرد؛ همواره بر این اعتقاد بود که منطق و ریاضیات ابزار ضروری ارتباط با جهان و پدیدههای آن و بهخصوص تعامل میان آدمیان است و مردم بهطور عام و دانشمندان و معرفتاندوزان بهطور خاص ناچارند و میباید که به منطق و ریاضیات بپردازند.
استاد علاوه بر اینکه در تربیت و آموزش، از شاگردان و علاقهمندان شایقتر بود، خود نیز هیچگاه از آموختن و نقد آموختهها باز نایستاد و تا واپسین روزهای عمر به تعلیم و تعلم پرداخت و چه بسا این تمنای معرفت هر روز و هر دم در وجود او شعلهورتر و درخشانتر میشد و به قول ایشان:
اسیر تشنهلبم، غرق نیلِ آبم کن
خمار صدشبه دارم، شط شرابم کن
به کوی نکتهفروشان، اگر در این سودا
نمیخرند سؤال مرا، جوابم کن
غراب سلسلهبازم، اگر در این پرواز
نمیبری به ستیغی مرا، عقابم کن
اگر درنگ نداری تو، بیدرنگم گیر
اگر شتاب نخواهی تو، بیشتابم کن
چو ماه زهرهنشانی تو، آسمانم باش
چو مهر سایهنشینی تو، آفتابم کن
اگر نه ره به حقیقت دهی، فریبم ده
اگر نه بر سر آبم بری، سرابم کن
اگر عمارت دل میکنی، شبی ز وفا
ز گنج خویش نشانم ده و خرابم کن
شبی به بستر یاری، به جرم بیداری
چو چشم بیگنه خویش، مست خوابم کن
«از مجموعه اشعار استاد به نام: حسینآباد افق»
برخی آثار استاد
کتابهای منطق و ریاضیات
- مسائل جبر، هندسه تحلیلی، 1348
- قضایا و مسائل هندسه (تألیف)، 1348
- اصول ریاضیات، 1370
- منطق و اثبات، 1370
- خودآموز منطق ریاضی، 1370
- فرهنگ ریاضیات، 1371
- مجموعه مقالات و مسائل ریاضی (مجله) (جلد 1 و 2)، 1371 و 1372
- هنر ریاضی ورزیدن، 1371
- ریاضیات مقدماتی، 1371
- هندسههای جدید، 1373
- فرهنگ ریاضیات آکسفورد، 1376
- مقدمهای بر استدلال ریاضی، 1376
- مسائل پیکارجوی ریاضی با راهحلهای مقدماتی (جلد 1 و 2)، 1376
- نظریه اعداد مقدماتی و کاربردهای آن در کامپیوتر (جلد 1 و 2)، 1377
- منطق برای دانشآموزان، 1378
- معماهای ممتاز ریاضی، 1378
- التنقیح فی المنطق، 1379
- دایرهالمعارف ریاضیات (در 3 مجلدریاضیات مقدماتی، ریاضیات دبیرستانی، ریاضیات جدید)، 80-1378
- مغالطههای ریاضی، 1380
- فرهنگ ریاضیات، 1386
- دانشنامه ریاضی، 1391
- نقش معما در خلاقیت ریاضی (تألیف)، 1394
- کتاب کوچک اصول ریاضیات، 1395
- پژوهشی در روشهای ریاضی اندیشیدن (تألیف)، 1395
- زیباترین فرمولهای ریاضی، 1395
- معماهای نه چندان ساده، 1395
- 100 سرگرمی منطقی، 1395
- مختصری از منطق ریاضی، 1396
کتابهای دینی و مذهبی
- ترجمه القرآنالحکیم، 1388
- نجواهای عارفانه در دعای عرفه، 1382
- دعای عرفه حضرت امام سجاد(ع)، 1384
- سفارش مولا، وصیتنامه حضرت علی(ع) به امام حسن مجتبی(ع) (ترجمه به نثر و نظم)، 1388
- اوصاف پرهیزگاران (ترجمه خطبه همام مولای متقیان به نثر و نظم)، 1394
- آیین حکمرانی (ترجمه نامه مولای متقیان به مالک اشتر به نثر و نظم)، 1394
- زیارتنامه حضرت امام رضا علیهالسلام، 1390
- دعای کمیل حضرت علی(ع)، 1390
- لطایف حکمی (ترجمه به نظم بخش مواعظ و حکم نهجالبلاغه مولای متقیان)، 1391
- شرحی بر دعای تحویل سال، 1392
- مناجات، قرآن و مثنوی، 1393
- دعاهای ماه مبارک رمضان و دعای سحر (ترجمه)، 1396
- پندها و اندرزها (گزیدهای از بخش مواعظ و حکم نهجالبلاغه با ترجمه به نثر و نظم)، 1397
کتابهای عرفان و ادبیات
- مناجات در ادب فارسی، 1382
- منطق و عرفان، 1382
- شمیم وحی، 1383
- شهر رمضان، 1383
- در جزیره مثنوی، 1385
- ساقینامه، 1387
- شازده کوچولو (ترجمه)، 1390
- حسینآباد افق (مجموعه اشعار استاد غلامرضا یاسیپور)، 1395
- طنز و تمثیل در مثنوی، 1395
- ضربالمثلهای ملانصرالدینی (در دو دفتر)، 1395
- در فضیلت قناعت، 1396
- سرّ دلبران در حدیث دیگران (مجموعهای در ده دفتر)، 1396