پی‌دی‌اف1 یک فایل قالب‌بندی استاندارد است که شرکت ادوبی2 آن را در سال 1990 برای ارائه‌ی هرگونه سند‌ی توسعه داده است. این شرکت قالب پی‌دی‌اف را برای حل دو مشکل اصلی معرفی کرده است:
اولین مشکل این بود که کاربران به قالبی نیاز داشتند که بتوانند آن را در بسترهای (پلتفرم‌های) متعدد مثل ویندوز و توسط نرم‌افزارهایی ساده مثل نرم‌افزارهای پی‌دی‌اف‌خوان3 باز کنند.
دومین نیازی که این روزها نیز مطرح است، حل‌کردن مشکل به‌هم‌ریختگی قلم (فونت) و ساختار صفحات است. با استفاده از قالب پی‌دی‌اف این مشکل نیز برطرف می‌شود.
آموزش انتقال مفاهیم و ارائه‌ی آن‌ها به‌صورت مؤثر و کاربردی از مهم‌ترین موضوعاتی است که تقریباً تمام برنامه‌های آموزشی را به خود مشغول کرده است. در حال حاضر بسیاری از آموزش‌ها با تکیه بر کتاب‌های متنی و تدریس مؤثر آموزگاران و دبیران انتقال می‌یابند؛ اما بسیاری از مفاهیم انتزاعی و نادیدنی هستند. در نتیجه زمانی که مواد آموزشی تنها به‌صورت متنی ارائه می‌شوند، دانش‌آموز به‌خاطر فقدان تصور صحیح از مفاهیم ارائه‌شده، در ایجاد مدل‌های ذهنی و دریافت عمیق‌تر اطلاعات با مشکل مواجه می‌شود. ازاین‌رو، با پذیرش ضرورت درک تعلیم توأم با اثربخشی و لذت بیشتر برای مخاطبان، باید به‌دنبال به‌کارگیری شرایط و ابزارهایی باشیم که منجر به تعمیق یادگیری شوند. پی‌دی‌اف‌های چندرسانه‌ای تعاملی ابزارهای جدیدی هستند که با به‌کارگیری رایانه و توانایی‌های آن تصور ساختن مفاهیم انتزاعی را امکان‌پذیر می‌سازند. علاوه بر آن، این قالب‌ها قادر هستند مخاطبان را فعالانه در آموزش دخالت دهند. راهبردهای آموزشی‌ای که مخاطبان را به‌صورت پویاتری در فرایند یادگیری به کار می‌گیرند، تأثیر بسیار مثبتی بر یادگیری و انتقال مفاهیم دارند.
فایلهای پی‌دی‌اف فقط شامل متن نیستند؛ بلکه می‌توان در فایل پی‌دی‌اف از عکس و پیوند (لینک) و ویدئو و دکمه‌های تعاملی و شکل‌ها و حتی گرافیک سه‌بعدی استفاده کرد.
پی‌دی‌اف‌های تعاملی برگه‌های (فرم‌های) عالی، مجلات، ارائه‌ها، نمونه‌های اولیه و حتی کتاب‌های الکترونیکی را ایجاد می‌کنند. آن‌ها امنیت قالب پی‌دی‌اف را با قابلیت‌های پویای وب ترکیب می‌کنند و خروجی کار می‌تواند در دسکتاپ و دستگاه‌های تلفن همراه به همان اندازه نمایش داده شوند.
در ادامه، آموزشی در مورد نحوه‌ی ساخت پی‌دی‌اف تعاملی مبنی بر تداعی محیط چندرسانه‌ای (فیلم و بازی‌های برخط و ارزشیابی) فقط در یک صفحه خواهیم داشت تا مخاطب علاوه بر فراگیری مطالب با اتصال به دنیای خیره‌کننده‌ی فیلم و داستان و بازی و... از آموزش و ارائه‌ی شما لذت ببرد.
شما به‌راحتی می‌توانید با یک صفحه‌ی پی‌دی‌اف که در اختیار دارید به تمام فیلم‌های آموزشی و ارزشیابی‌ها و بازی‌ها وصل شوید. واقعاً عجیب است! اگر دوست دارید از این به بعد ارائه‌ا‌ی جذاب را برای هرگونه گزارش یا دراختیارقراردادن فیلم‌های آموزشی، فقط به‌واسطه‌ی یک صفحه‌ی پی‌دی‌اف پرمحتوا، تجربه کنید، قدم‌به‌قدم با ما همراه باشید.
مرحله‌ی 1: آماده‌سازی محتوای آموزشی با دکمه‌های مرتبط
در یک پرده‌نگار (پاورپوینت) آنچه را نیاز به آموزش دارد با ترسیم اشکال دکمه‌مانند ترسیم کنید. با توجه به هر دکمه، پرده‌نگاری دیگر برای پیوند دادن (لینک) طراحی کنید؛ مثلاً در پرده‌نگار اول شکلی برای خودارزیابی رسم کنید و در پرده‌نگاری دیگر سؤالاتی را با پاسخ طراحی کنید و... .
مرحله‌ی 2: فعال‌کردن شکل به‌عنوان دکمه
روی هر شکل دکمه‌مانند، راست‌تلیک (کلیک) و گزینه‌ی هایپرلینک4 (ابرپیوند) را انتخاب کنید. در پنجره‌ی بازشده گزینه‌ی place in this Document را انتخاب و با توجه به راهنمای بازشده در سمت راست، پرده‌نگار مرتبط به دکمه‌ی موردنظر را انتخاب کنید تا در صورت قرارگرفتن موشی (ماوس) روی دکمه، به آن پرده‌نگار وصل شود.
توجه داشته باشید که پیوندها را در پرده‌نگار در دو دسته می‌توان جداسازی کرد:
1. پیوند بین پرده‌نگارها؛
2. پیوند خارج از برنامهی پاورپوینت.
در نوع دوم، پس از راست‌تلیک‌کردن و انتخاب گزینه‌ی Existing File or web page، پیوند موردنظر خود در صفحات وب یا پیوند فیلم آموزشی خود را از آپارات، در قسمت آدرس (نشانی)، بچسبانید و سپس گزینه‌ی ok را تلیک کنید.
مرحله‌ی 3: خروجی‌گرفتن از پی‌دی‌اف تعاملی
برای خروجی تک‌صفحه‌ای، نصب برنامهی ispring suite 10 الزامی است. پس از نصب و قفل‌گشایی (کرک)نرم‌افزار، افزونه‌ای در پاورپوینت اضافه می‌شود.
توجه: در قسمت افزونه‌ی ispring suite 10 و انتخاب گزینه‌ی Player، تیک مربوط به Top Barو Slidebar و Bottom Bar را بردارید و در انتها گزینه‌ی Apply را انتخاب کنید تا خروجی شما بدون حاشیه و اسلاید و دکمه‌های اضافی دیده شود.
در مرحله‌ی آخر با کمک افزونه‌ی ispring suite 10 و انتخاب گزینه‌ی Publish از پی‌دی‌اف تعاملی خود خروجی بگیرید و همه را غافلگیر کنید.
پی‌نوشت‌ها
1. PDF مخفف عبارت Portable Document Format است.
2. Adobe
3. PDF Reader
4. Hyperlink
منابع
1. ذوفن، شهناز و لطفی‌پور، خسرو، (1380)، رسانه‌های آموزشی برای کلاس درس، تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران.
2. علی‌آبادی، خدیجه، (1390)، مقدمات تکنولوژی آموزشی، تهران: دانشگاه پیام نور.