انقلابها در طول تاریخ بشر بارها رخ دادهاند و بهطور گستردهای در روشها، مدتزمان، ایدئولوژی و انگیزهبخشی متفاوت بودهاند. اما مسلّم این است که انقلابها تحولات بهنسبت وسیعی را در دنیا سبب شدهاند. نتایج این انقلابها شامل تغییرات عمده در فرهنگ، اقتصاد و نهادهای اجتماعیسیاسی بوده است. انقلابها نقاط عطف تاریخ ملتها محسوب میشوند، زیرا آنها نهادهایی را تغییر میدهند که با زندگی میلیونها نفر ارتباط دارند.تاریخ انقلابها نشان میدهد که تنوع فوقالعادهای در علل ایجادی، توسعه و دستاوردهای انقلابها وجود دارد.
بعضی از انقلابهای بزرگ و تأثیرگذار جهان شامل انقلاب آمریکا (۱۷۶۵ تا ۱۷۸۳ میلادی) یک تحول سیاسی در نیمه آخر قرن هجدهم بود. سیزده مستعمره در آمریکای شمالی به هم پیوستند تا از امپراتوری بریتانیا جدا شوند و به ایالاتمتحده آمریکا تبدیل شوند. انقلاب فرانسه (۱۷۸۹ تا ۱۷۹۹ میلادی) دورهای از تحولات اساسی اجتماعی و سیاسی در تاریخ فرانسه و اروپا بود؛ سلطنت مطلقهای که قرنها بر فرانسه حکومت کرده بود، ظرف سه سال فرو ریخت و جامعه فرانسه دستخوش تحولی بزرگ شد. انقلاب چین مجموعهای از تحولات بزرگ سیاسی چین بین سالهای ۱۹۱۱ تا ۱۹۴۹ بود که در نهایت به حکومت حزب کمونیست و تأسیس جمهوری خلق چین منجر شد. انقلاب اکتبر روسیه (1917) نیز با نام انقلاب بزرگ سوسیالیستی اکتبر شناخته میشود.
انقلاب اسلامی ایران یکی از رویدادهای مهمی است که در 22 بهمنماه 1357 (1978م) به رهبری امام خمینی (ره) اتفاق افتاد و در پی آن جمهوری اسلامی جایگزین حکومت سلطنتی و پادشاهی شد. انقلاب اسلامی ایران از جنبههای گوناگون از جمله آرمانها، اهداف، شعارها، ایدئولوژی حاکم بر انقلاب، چگونگی رهبری و هدایت، و چگونگی حضور مردم، از دیگر انقلابهای بزرگ دنیا متفاوت بود.
آشنایی دقیق امام خمینی (ره) با تمامی حکومتها و شیوه اداره کشورها
رهبران انقلاب اسلامی ایران، بهخصوص امام خمینی (ره) بهطور عمیق با علوم اسلامی در ابعاد گوناگون، حکومت اسلامی در زمان پیامبر (ص) و ائمه اطهار (علیهمالسلام) و...، تاریخ ایران و حکومت 2500 ساله شاهنشاهی ایران، حکومتهای کشورهای پیرامون ایران و حکومتهای مترقی اروپا و بهخصوص فرانسه، به دلیل تبعید و زندگی در تبعید، بهخوبی آشنایی داشت و تلاش میکرد انقلاب نوپای اسلامی ایران در همه ابعاد از تجربهها و ویژگیهای مثبت تمامی حکومتهای شرق و غرب بهرهمند شود. این موضوع در عرصههای گوناگون از دیدگاهها و موضعگیریهای ایشان مشهود است.
طولانی و دائمیبودن عصر محبت در انقلاب اسلامی ایران
یک دوره مشترک همه انقلابها، عصر محبت است که معمولاً در چند سال اول همه آنها مشاهده میشود و البته کمکم رنگ میبازد. در این دوره کوتاه، مردم همگی مشتاقانه ایثار، گذشت و فداکاری میکنند و از بخشیدن جان و مال خود در راه خدمت به میهن و هموطنان خود کوتاهی و دریغ نمیکنند. آرمانها، اهداف، ایدئولوژی، ویژگیهای رهبری، دیدگاه و اعتقادات مردم، انقلاب اسلامی ایران را از دیگر انقلابهای بزرگ دنیا متمایز کرده است. محبت چراغی است که در انقلاب اسلامی هرگز نباید کمفروغ شود. بنابراین، در جریانها، رویدادها، خطرات و وقایع، حضور یکپارچه مردم مشهود بوده است. سروساماندادن کشور به دست مردم در سالهای اول انقلاب، ادارهکردن هشت سال جنگ تحمیلی، بازسازی، توسعه مراکز آموزش و علمی، ایستادگی در مقابل ظلم و استکبار، دفاع از مظلومان جهان، ازخودگذشتگی و خدمت بیمنت در مدیریت بیماری کرونا، رسیدگی به محرومان در اقصا نقاط کشور، ورود بهموقع در حوادث غیرمترقبه، ورود جوانان به تولید دانش فنی، ایجاد شرکتهای دانشبنیان و... به دلیل همین دائمیبودن عصر محبت است که ضرورت دارد همواره و بیشازپیش استمرار و تداوم داشته باشد، چرا که ریشه انقلاب اسلامی در حمایتهای بیدریغ مردم است. بدیهی است که موانع، مشکلات و نارساییها باید با همین حمایت و محبت و همت دولتمردان و حمایتهای مردمی مرتفع شود.
بهطور کلی، اگر ملت ایران تاکنون توانستهاند در برابر سنگاندازیها و توطئههای فراوان از صحنه خارج نشوند، جز با ایستادگی مردم و رهبری بر موضع حق خود نبوده است. اگر ملتی تصمیم قطعی بگیرد که مقابل زیادهخواهیها بایستد و بر سر اصول صحیح خود معامله نکند، هیچ قدرتی نمیتواند آن را شکست بدهد.
اما مسئولیت همه استادان و معلمان، بهخصوص معلمان عزیز در درسهای علوم انسانی و اجتماعی دوچندان است. از جمله آشناکردن دانشآموزان با تاریخ و دانش تاریخی، پژوهش، فهم وقایع تاریخی، تحلیل رویدادها، نقد تاریخ و وقایع تاریخی و در نهایت عبرتهای تاریخ مورد انتظار است که البته همواره در این مسیر گام برمیدارند.