سرژ آروش و دیوید واینلند به شکل مستقل از هم روشهایی نوین برای اندازهگیری و دستکاری تکتک ذرات با حفظ سرشت کوانتوم مکانیکی آنها را به گونهای ابداع کرده و توسعه دادهاند که پیش از این دستنیافتنی تصور میشد. یکی از مقالات
فصلنامه رشد فیزیک به این موضوع اختصاص دارد.
دکتر منیژه رهبر نویسنده این مقاله است. در ابتدای این مقاله آمده است: «آروش و واینلند با نمایش مشاهده مستقیم دستگاههای کوانتومی بدون از بین بردن آنها، دریچه جدیدی را به دنیای مکانیک کوانتومی باز کردند. آنها با روشهای تجربی مبتکرانه
خود موفق به اندازهگیری و کنترل حالتهای کوانتومی شکنندهای شدهاند که باعث شده است تا حوزه پژوهش آنها اولین گامها را به سوی ساخت رایانههای اَبَرسریع مبتنی بر فیزیک کوانتومی بردارد. این روشها به ساخت ساعتهای بسیار دقیق هم انجامیده است که میتواند در آینده
مبنایی برای استاندارد جدید زمان با دقتی بیش از صد برابر ساعتهای سزیمی فعلی باشد.»
در ادامه این مقاله میخوانیم: «تکذرههای نور و ماده، دیگر از قانونهای فیزیک کلاسیک پیروی نمیکنند و فیزیک کوانتومی کارها را به دست میگیرد. اما تکذرهها را نمیتوان به راحتی از محیط اطرافشان جدا ساخت و به محض برهمکنش با جهان خارج ویژگیهای کوانتومی اسرارآمیز
خود را از دست میدهند. بنابراین بسیاری از پدیدههای ظاهراً عجیب پیشبینی شده توسط مکانیک کوانتومی را نمیتوان مستقیماً مشاهده کرد و پژوهشگران در گذشته فقط میتوانستند از آزمایشهای فکری، برای آشکارسازی این پدیدههای عجیب و غریب هم استفاده کنند.»
در ادامه مقاله آمده است: «هر دو برنده در حوزه اپتیک کوانتومی کار میکنند و برهمکنشهای بین نور و ماده را بررسی میکنند که از اواسط دهه 1980 پیشرفتهای زیادی در آن صورت گرفته است. روش مورد استفاده آنها ویژگیهای مشترک زیادی دارد. دیوید واینلند اتمهای دارای
بار الکتریکی، یا یونها را به دام میاندازد و آنها را با نور یا فوتونها، کنترل میکند و اندازه میگیرد. سرژ آروش رهیافت مخالف را اختیار میکند: او فوتونهای به دام افتاده یا ذرات نور را با فرستادن اتمها به دام کنترل میکند و اندازه میگیرد.»
متن کامل این مقاله در فصلنامه رشد آموزش فیزیک، شماره 102، بهار 1392
منتشر شده است.