سرگذشت باتری؛ از آغاز تاکنون در فصلنامهی «رشد آموزش شیمی»
باتریها سلولهای الکتروشیمیایی هستند که در جریان انجام واکنشهای شیمیایی، جریان الکتریکی تولید میکنند. نیاز بشر به تأمین انرژی از منابع پاک، اهمیت جریان الکتریکی و جستوجوی روشهایی برای تهیهی آن را سرعت بخشیده است
و در نتیجه هماکنون باتریها در انواع گوناگون در دسترس عموم قرار دارند.
آقای محمود رضایی، از کارشناسان شرکت صبا باتری در مقالهای با عنوان «سرگذشت باتری؛ از آغاز تاکنون» که در شمارهی 95 مجله رشد آموزش شیمی (زمستان 1389) منتشر شده است، از ایرانیان به عنوان نخستین مخترعان باتری یاد
میکند و میگوید:
«در سال 1317 شمسی، یک باستانشناس آلمانی، هنگام جستوجو در روستایی نزدیک شهر باستانی تیسفون، کوزهای به ارتفاع 14 سانتیمتر پیدا کرد که استوانهای مسی درون آن بود و در میان استوانه، یک میلهی آهنی قرار گرفته بود. در بررسی این کوزه، وجود یک مادهی اسیدی مانند
سرکه به اثبات رسید. در واقع این کوزه یک باتری قدیمی بود که پیشینهی آن به حدود دو هزار سال پیش یعنی حکومت اشکانیان میرسید. بعدها دانشمندان دیگر وقتی آن کوزه را با سرکه پر کردند، با شگفتی شاهد تولید 2 ولت برق توسط باتری ایرانیان بودند که بعد از 2000 سال کار
میکرد.»
این کارشناس در ادامه طبقهبندی کاربردی باتریها را به این شرح ارائه میکند:
ـ باتریهایی برای کاربرد عمومی
ـ باتریهای تولید استارت، روشنایی و جرقه
ـ باتریهای ویژهی کشش
آقای رضایی، پس از معرفی نسل جدید باتریها که از سال 1970 به بازار راه یافته و لیتیمی است، جدیدترین باتریها را مربوط به سال 1996 میداند که باتری یون ـ لیتیم بسپاری است و نتیجهگیری میکند که:
بشر با الهام از پدیدههای طبیعی در مسیر تولید جریان الکتریکی و ساخت باتری قرار گرفته و ایجاد تغییر در الکترود، الکترولیت و عوامل دیگر نوآوریها را در این زمینه به دنبال داشته است. در عصر امروز که به عصر اتم و نانو شهرت دارد، این نوآوریها بازار مصرف در عرصههای
گوناگون پزشکی، هوا ـ فضا، صنعتی، تجاری و نظامی را شاهد خواهد بود.
متن کامل این مقاله در شمارهی 95 فصلنامهی رشد آموزش شیمی (زمستان 1389) به چاپ رسیده است.