در «رشد آموزش زیستشناسی»
دانستنِ دانستن و آموختنِ آموختن یا بهطور خلاصه تأملی که فرد روی فرایندهای ذهنی و یادگیری خود میکند فراشناخت نام دارد. فصلنامه رشد آموزش زیستشناسی در جدیدترین شماره خود مقالهای را به این موضوع اختصاص داده است.
کیمبرلیتانز نویسنده و محسن نقیزاده مترجم این مقاله است.
در تعریف فراشناخت در این مقاله میخوانیم: «فراشناخت به دانش هر شخص درباره فرایندهای شناختی خود یا هر چیز مرتبط با آن، مانند ویژگیهای یادگیری اطلاعات یا دادهها گفته میشود. بهعنوان مثال اگر من بدانم که در یادگیری الف بیشتر از ب مشکل دارم و یا اینکه قبل از
پذیرفتن ج بهعنوان یک حقیقت باید درستی آن را بررسی کنم، آنگاه درگیر فراشناخت شدهام.»
استفاده از فراشناخت در آموزش زیستشناسی عنوان بخشی از این مقاله است. در این بخش میخوانیم: «برای آگاهی از وجود ظرفیت فراشناخت در فرد کافی است مطمئن شوید آن شخص یاد گرفته است که چگونه یاد بگیرد. زیستشناسی قرن 21 نیاز دارد که دانشآموختگان چگونگی بهکارگیری
مفاهیم را در سطوح مختلف سازمانیافتگی و پیچیدگی بیاموزند و اطلاعاتی که حیطههای مفهومی را بههم مربوط میکنند یاد بگیرند. این هدف میتواند با تأکید بر استفاده از تجربههای یادگیری دانشآموزان برای کمک به آنها باشد که یاد بگیرند مانند زیستشناسان فکر کنند.
بهبود فراشناخت دانشآموزان- آموختن چگونگی فکر کردن درباره زیستشناسی و روش یادگیری- به نظر روشی مفید برای رسیدن به این اهداف است.»
نویسنده مقاله دو روش بالقوه برای افزایش فراشناخت در کلاسهای زیستشناسی را پیشنهاد کرده که عبارتاند از:
1. آموزش روشهای فراشناختی بهطور شفاف به دانشآموزان
2. تغییر فرهنگ کلاس براساس روشهای فراشناختی
ادامه مقاله به توضیح این روشها اختصاص دارد.
متن کامل این مقاله در فصلنامه رشد آموزش زیستشناسی، شماره 97، زمستان 1393 منتشر شده است.