مقالهای درباره عدسیها در «رشد آموزش فیزیک»
«آیا پدیده بزرگنمایی یک عدسی همگرا ناهماهنگ و در نتیجه غیرقابل اعتماد است؟»، «آیا عدسی میتواند قسمتی از یک شیء را بزرگ اما قسمت دیگر آن را بزرگ نکند؟» اینها برخی سؤالاتی است که در مقالهای از فصلنامه رشد آموزش فیزیک به آنها
پاسخ داده شده است.
در ابتدای این مقاله در پاسخ به این سؤالات آمده است: «معلمان فیزیک و حتی دانشآموزان، آشنا با اپتیکِ مقدماتی میگویند «نه» اما پاسخ بسیاری «آری» است. تعداد زیادی از کاربران تلسکوپ بر این باورند که بزرگنمایی پدیدهای قابل اطمینان نیست و در مورد ستارگان کارآیی
ندارد. این عقیده، کانون اصلی بحثها و گفتوگوهای مربوط به یکی از مهمترین انتقادهای جدید نسبت به علم گردید. داستانی که نشان میدهد چگونه برداشت غلط از یکی از اصول مقدماتی اپتیک باعث شد تا ایدههای غلطی درباره علم پدید آیند. بنابراین بزرگنمایی موضوع جالبی
است! زیرا برای دانشآموزان قابل فهم است و به آنها شناختی در مورد طرز کار ابزارهای شناخته شدهای مانند تلسکوپ میدهد که حتی اغلب کاربران دائمی از آن اطلاعی ندارند. این موضوع، جنبه جذابی دارد که نشان میدهد چگونه درست نفهمیدن یکی از اصول مقدماتی علمی به پیامدهای
جالبی میانجامد.»
«کریستوفر ام. گرینی» نویسنده این مقاله در ادامه توضیح داده است: «طبق اصول فیزیک وقتی تلسکوپ یک ستاره روشن و یک ستاره کم نور را در میدانهای دید یکسان مشاهده میکند، تصویر ستاره روشن بزرگتر از یک ستاره کم نور خواهد بود. وقتی تصویر ستارگان با یک عدسی چشمی بزرگ
میشود، هر دو باید به یک اندازه بزرگ شوند. بزرگنمایی در تلسکوپها با بزرگنمایی در جاهای دیگر فرقی ندارد. پس این باور رایج که تلسکوپها ستارگان را بزرگ نمیکنند از کجا آمده است؟»
پاسخ این سؤال و اهمیت شناخت درست پدیده بزرگنمایی موضوعی است که در مقاله «آیا بزرگنمایی هماهنگ است» به آن پرداخته شده است.
متن کامل این مقاله در فصلنامه رشد آموزش فیزیک، شماره 97، زمستان 1390
منتشر شده است.